چکیده:
در دنياي کنوني، اديان مختلفي اعم از اديان الهي و غير الهي در حال توسعه و گسترش است . اديان الهي انتساب دين و آيين خود را به خداوند تبارک و تعالي مي‌داند و از کيفيت ارتباط بين خداوند تبارک و تعالي با مخلوقات ، مباحثي را تحت عناوين مختلف از جمله وحي و کلام الهي بيان کرده اند. انديشمندان و صاحب نظران، تفاسير مختلفي از وحي بيان کرده‌اند که اهمّ اين نظريات، روان شناسانه، جامعه شناسانه و تفسير فلسفي از وحي مي‌باشد که اين نوع تفاسير از وحي گاهي با کشف و شهود غرفاني تداخل مي‌کند. با مطالعه در کتب مختلف، سعي در فهم اين مسئله داشتم که همين امر، انگيزه اي شد تا رساله خود را در باب تمايز بين وحي، و کشف شهود عرفاني از ديدگاه دو متفکّر جهان اسلام. ابو حامد محمدبن محمدبن محمد غزالي معروف به ابو حامد غزالي( 505- 450ه.ق) و صدرالمتألهين محمدبن ابراهيم بن يحيي شيرازي معروف به ملاصدرا (وفات 1050 ه.ق) قرار دهم که با تفحّص و مطالعه در کتب مختلفي که از اين آقايان به جا مانده به اين نتيجه رسيدم که بين وحي، و کشف و شهود، عرفاني، تقابل به تباين است. زيرا مقام نبوّت و رسالت عطيه اي الهي است که با جهد واکتساب بدست نمي آيد هر چند جهد و اکتساب در آمادگي نفس براي قبول آثار وحي بشمار مي‌آيد. ولي خود وحي، هديه اي الهي است که نصيب هر شخصي نخواهد شد. اما مقام و مراحل کشف و شهود عرفاني براي همه انسانها ممکن و ميسر است که در صورت مکاشفه و مشاهده، شخص سالک بايد مکاشفات و مشاهدات خود را با کشف تامّ نبي و اولياء الهي بسنجد که در برخي از موارد احتياج به تعبير دارد. ولي وحي، امر صريح و سريعي است که خود آن هر چه که باشد حجت است و تعبير در آن راه ندارد. غزالي معتقد است که مؤداو محتواي وحي با الهام و کسب اختلافي ندارد ولي در مقابل ملاصدرا معتقد است که بين مؤدا و محتواي اين علوم از جهت شدّت وحدّت در وضوح هم اختلاف حاکم است.

دانــلود