چکیده:
وحی یکی از منابع معرفتی است که از دیر باز مورد توجه اندیشمندان مسلمان بوده است. شیخ اشراق نیز همچون فلاسفه ی نامدار قبل از خود به تبیین این مسئله پرداخته است. سهرودی در نظام هستی شناسی خود به عوالم اربعه معتقد است. سهرودی در نظام هستی شناسی خود به عوالم اربعه معتقد است. عالم انوار قاهره، عالم انوار مدبره، عالم مثل معلقه و برازخ یا جواهر قاسقه. عالم انوار قاهره خود دارای دو طبقه ی طویله و عریضه بوده که عظین ارین انوار قاهره عرسضه همان روح القدس، جبرئیل یا فرشته وحی است، که می تواند چون سایر انوار دارای مظهری در عالم مثل معلقه باشد. نفس ناطقه نیز یکی از مراتب نور است که به ظلمت تن گرفتار شده و از هویت نوری خویش غافل ماند، ولی اگر حجابها و شواغل برزخی را برطرف کند، توان اتصال و پیوند به عالم انوار را می یابد. نفس نبی به علت طهارت و صفای باطن، آن چنان حجابها و موانع را از خود پیراسته که به راحتی می تواند خلع بدن کرده و به مشاهده ی عالم انوار نائل آید. در فلسفه اشراق اقسام وحی (وحی الهام، وحی من وراء حجاب و وحی رسالی) قابل تبیین و توجیه است. رویت فرشته وحی (وحی رسالی) در عالم مثال معلقه که یکی از مراتب هستی است، صورت می پذیرد. شیخ اشراق با طرح این عالم ححقیقتی عینی و خارجی برای فرشته ی وحی قائل شده که نبی پس از صعود به این عالم توان رویت این شیخ ربانی را می یابد. در فرآیند افاضه و تلقی وحی، از یک سو جبرئیل از حقیقت نوری خود تنزل کرده و در مظهری متناسب با خویش در عالم مثل معلقه ظهور می یابد. و از سوی دیگر نفس نبی یا صعود به عالم مثال و اتصال به حقیقت عینی و واقعی فرشته ی وحی، در این عالم جبرئیل را رویت نموده و الفاظ وحیانی اش را استماع می نماید. صوری که نبی در این مرتبه می بیند و آوایی که می شنود همگی حقایقی عینی بوده و به هیچ عنوان متخیله ی نبی نقش در ابداع و خلق این صور و حتی محاکمات آن ندارد. اشراق حضوری نفس نسبت به عالم مثل معلقه، امکان رویت فرشته وحی و استماع الفاظ وحیانی را در این عالم برای وی فراهم می آورد. نفس نبی در فلسفه اشراق می تواند، افزون بر شهود طبقات عالم مثل معلقه به عالم انوار قاهره بپیوندد و به حقیقت نوری فرشته ی وحی متصل شود. آنچه که در این مرتبه از حقیقت نوری جبرئیل به نفس نبی افاضه می شود بعینه همان چیزی است که نبی از ظهور مثالی فرشته وحی دریافت می دارد. کلید واژه ها: انوار قاهره عرضیه، مثل معلقه، هویت نوری نفس، نبی، وحی، سهروردی.

دانــلود