ضابطه‌مندسازی قاعده اباء از تخصیص

نویسنده: ،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1397 شماره 1
چکیده:
نوشتار حاضر، به بررسی قاعده اباء از تخصیص و بیان ضوابطی جهت شناسایی دلیل عام آبی از تخصیص پرداخت است. این قاعده هر چند در موارد مختلف مورد کاربرد فقها و اصولیان قرار گرفته است، اما موارد جریان آن به خوبی منقح و مستدل نشده و گاه بدون کوچک‌ترین دلیل و توضیحی، دلیلی آبی از تخصیص معرفی شده است. هدف از نوشتار پیش‌رو بررسی قواعد و ضوابطی است که بتوان بر اساس دلیل عام آبی از تخصیص را شناسایی کرده و بر اساس معیار مشخصی حکم به اباء از تخصیص یک دلیل کرد. بر این اساس نگارنده در این نوشتار ابتدا با روش توصیفی و تحلیلی و با ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای و اسنادی، به مفهوم‌شناسی قاعده پرداخته و با تحلیل و بررسی کلمات فقها و اصولیان به ضوابطی جهت شناسایی عام آبی از تخصیص دست یافته و مجموع آنچه به عنوان معیار و ضابطه به دست آمده را در پنج ضابطه و قاعده کلی تجمیع و معرفی کرده است. برخی از این ضوابط به صورت مستقل منجر به تشخیص عام آبی از تخصیص شده و برخی نیازمند به ضمیمه شدن قرائنی هستند. البته برخی مبانی مطرح در سایر مسائل اصولی نیز در کاربرد یک ضابطه مؤثر خواهند بود.

قاعده درء

نویسنده: محمد حسن ربانی ،
مقاله نشریه: فقه » سال 1382 38-37

قاعده لزوم

مقاله نشریه: فقه » سال 1376 شماره 12-11

قاعده میسور

نویسنده: سید حجت عارفی ،
مقاله نشریه: جستار » سال 1387 20 (ویژه قواعد فقه 2)

قاعده اضطرار

نویسنده: محمد رضا ملایی ،
مقاله نشریه: جستار » سال 1387 20 (ویژه قواعد فقه 2)

قاعده الواحد

دانشجو: محمد حسن سمواتی ، استاد مشاور: حمید پارسانیا ، استاد راهنما: احمد واعظی ،
پایان‌نامه: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده الهیات - 1387 - [کارشناسی ارشد]

قاعده واحد

نویسنده: محمدحسن سمواتی ، استاد راهنما: احمد واعظی جزئی ، استاد مشاور 1: حمید پارسانیا ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1387 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]

گفت وگو مقایسه قاعده عدالت با قاعده لاضرر

مقاله نشریه: فقه » سال 1387 شماره 56

مقایسۀ قاعدۀ اصولی با قاعده و مسألۀ فقهی

مقاله نشریه: جستار » سال 1384 شماره 7

قاعده نفی سبیل

مقاله نشریه: جستار » سال 1387 20 (ویژه قواعد فقه 2)
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397