تأملی در حقیقت ادراک حسی بر اساس دیدگاه‌های شیخ اشراق و صدرالمتألهین

مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1399 پاییز 99 _ مسلسل 45
چکیده:
شیخ اشراق ادراک حسی را- دست کم در محدودة ابصار- از مقولة علم حضوری می‌داند. صدرالمتألهین با نقد دیدگاه وی، تصویری حصولی از ادراک حسی را می‌پذیرد. ایشان بر این باور است نفس در ادراک حسی صورت‌هایی مجرد را که مماثل با صورت‌های موجودات مادی هستند در صقع خود انشا می‌کند. مطابق این بیان، محسوس بالذات از نگاه شیخ اشراق صورتِ خارجیِ مادی و از منظر صدرالمتألهین صورتِ ذهنیِ مجردِ مماثل با صورت خارجی مادی است. در این مقاله پس از تبیین مختصر دیدگاه شیخ اشراق دربارة حقیقت ادراک حسی، شش اشکال عمدة صدرالمتألهین بر دیدگاه مزبور را بررسی کرده‌ و نشان داده‌ایم اشکالات مزبور دست کم با کمک مبانی حکمت متعالیه قابل پاسخ هستند. سپس با طرح برخی ایرادهای دیدگاه صدرالمتألهین ثابت کرده‌ایم دیدگاه ایشان گرچه می‌تواند برای ادراک خیالی تبیینی مناسب به شمار آید، برای توجیه ادراک حسی ناکافی است. هدف از این پژوهش آن است که نشان دهد دیدگاه شیخ اشراق در زمینة ادراک حسی با کمک مبانی صدرالمتألهین قابل دفاع است و اندیشه‌های این دو حکیم برجسته، بیشتر مکمل هم‌اند تا نافی یکدیگر.

حقیقت ادراک حسی از منظر شیخ اشراق و ملاصدرا

نویسنده: بهرام جهاندیده خواجه ، استاد راهنما: حسن معلمی ، استاد مشاور 1: عسکری سلیمانی ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1390 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]

تأملی در حقیقت قوة واهمه و ادراکات آن، بر اساس آرای صدرالمتألهین

نویسنده: محمود شریفی ،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1401 پاییز 1400 _ مسلسل 49

بررسی تطبیقی علم الهی از منظر شیخ اشراق و صدرالمتألهین

نویسنده: زینب مشایخی ، استاد راهنما: سیدمحمود موسوی ، استاد مشاور 1: علیرضا قائمی نیا ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1389 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]

حقیقت تصدیق از نظر شیخ اشراق، فخرالدین رازی و ملاصدرا

مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1397 زمستان 96 - مسلسل 34

واقعیت‌ها و مسائل پیش روی نظریه‌های ادراک حسی

مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1395 شماره 82

بررسی تطبیقی قاعده امکان اشرف از دیدگاه شیخ اشراق و صدرالمتألهین

نویسنده: معصومه قاید رحمتی ، استاد راهنما: محمدمهدی گرجیان ، استاد مشاور 1: حسن معلمی ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1391 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]

تأملی در کتاب شیخ مناجاتیان

مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1384 شماره 92

اصناف و آثار انوار تابان بر اخوان تجرید در اندیشه شیخ اشراق

مقاله نشریه: حکمت عرفانی » سال 1396 (پياپي 12)، بهار و تابستان 1396 شماره1
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397