جستارهایی در مدرسه کلامی کوفه
کتاب: دارالحدیث - 1396
چکیده:
کوفه یکی از بارزترین مرکز تحولات فرهنگی و سیاسی عراق و حتی جهان اسلام در صده اول اسلام می باشد. استمرار این امتیاز در زمان امامین صادقین علیهما السلام تا آنجا ادامه یافت كه چونان پایتخت فکری - فرهنگی جهان اسلام جلوه نمود. در واقع، وجود تعداد کثیری ازمحدثان، متکلمان، شاعران، ادیبان، مورخان و خاندانهای دانشور شیعی و سنی در کوفه، فضایی را رقم زد تا این مرکز تأثیر بسزایی در رشد جریان فرهنگی اسلام داشته باشد. تلاش علمی دانشوران و عالمان کوفی در گرایشات مختلف علمی، دستاوردهای زیادی را برای مسلمانان در عرصه های مختلف، بویژه دانش کلام بهمراه داشته است. دستاورد و میراثی که بر پایه آن امروزه مدرسه کلامی کوفه را از دیگر مدارس باز میشناسیم. اهمیت تاریخی این مدرسه، به وجود مباحث صریح و آشکار نظری و اعتقادی در سطح جامعۀ علمی آن دوران باز میگردد. در این مدرسه، امامیه، چونان فرقهای کلامی، خود را معرفی کرده و مهمترین و بیشترین میراث اعتقادی برخاسته از کلمات اهل بیت علیهم السلام و بزرگان اصحاب را تولید و عرضه میکند و از این طریق، میراث کلام شفاهی را به کلام مکتوب بدل می نماید یکی از بارزترین ویژگی این مدرسه، به نوع نظریهپردازیها و تبیینگریهایی آن است که برخلاف سایر جریانهای کلامی هم عصر خود، بر پایۀ متون وحیانی شکل گرفته است. نظریهپردازیهای متنمدار متکلمان این مدرسه، همچون هشام بن حکم و هشام بن سالم و مومن الطاق در موضوعات مختلف، از نقاط شعف انگیز و قابل توجه متکلمان این مدرسۀ کلامی است. در کنار این ویژگی روششناسانه در مدرسۀ کوفه، نقطۀ هدف مباحث کلامی در مدرسۀ کوفه نیز قابل توجه است. در این مدرسه - برخلاف مدرسۀ مدینه - عمدتاً نتایج نظری و فکری مباحث مورد توجه و نظر است تا اهداف عملی و سیاسی. همچنین نحوۀ ظهور و بروز این مباحث، نمونۀ دیگری از این ویژگیهاست که تا قبل از مدرسۀ کوفه مباحث اعتقادی بیشتر در قالب خطبهها و نامهها نمایان میشد و در دوره مدرسۀ کوفه، بیشتر در حلقههای مناظرههای شفاهی، رسالههای کوتاه و تکنگاریهای اعتقادی رخ می داد. فصول مختلف این کتاب به قرار ذیل می باشد: فصل اول: معرفی مدرسه کوفه فصل دوم :موضوعات کلامی مطرح در مدرسه کوفه فصل سوم: جریانها و روش های کلامی متکلمان کوفه
کوفه یکی از بارزترین مرکز تحولات فرهنگی و سیاسی عراق و حتی جهان اسلام در صده اول اسلام می باشد. استمرار این امتیاز در زمان امامین صادقین علیهما السلام تا آنجا ادامه یافت كه چونان پایتخت فکری - فرهنگی جهان اسلام جلوه نمود. در واقع، وجود تعداد کثیری ازمحدثان، متکلمان، شاعران، ادیبان، مورخان و خاندانهای دانشور شیعی و سنی در کوفه، فضایی را رقم زد تا این مرکز تأثیر بسزایی در رشد جریان فرهنگی اسلام داشته باشد. تلاش علمی دانشوران و عالمان کوفی در گرایشات مختلف علمی، دستاوردهای زیادی را برای مسلمانان در عرصه های مختلف، بویژه دانش کلام بهمراه داشته است. دستاورد و میراثی که بر پایه آن امروزه مدرسه کلامی کوفه را از دیگر مدارس باز میشناسیم. اهمیت تاریخی این مدرسه، به وجود مباحث صریح و آشکار نظری و اعتقادی در سطح جامعۀ علمی آن دوران باز میگردد. در این مدرسه، امامیه، چونان فرقهای کلامی، خود را معرفی کرده و مهمترین و بیشترین میراث اعتقادی برخاسته از کلمات اهل بیت علیهم السلام و بزرگان اصحاب را تولید و عرضه میکند و از این طریق، میراث کلام شفاهی را به کلام مکتوب بدل می نماید یکی از بارزترین ویژگی این مدرسه، به نوع نظریهپردازیها و تبیینگریهایی آن است که برخلاف سایر جریانهای کلامی هم عصر خود، بر پایۀ متون وحیانی شکل گرفته است. نظریهپردازیهای متنمدار متکلمان این مدرسه، همچون هشام بن حکم و هشام بن سالم و مومن الطاق در موضوعات مختلف، از نقاط شعف انگیز و قابل توجه متکلمان این مدرسۀ کلامی است. در کنار این ویژگی روششناسانه در مدرسۀ کوفه، نقطۀ هدف مباحث کلامی در مدرسۀ کوفه نیز قابل توجه است. در این مدرسه - برخلاف مدرسۀ مدینه - عمدتاً نتایج نظری و فکری مباحث مورد توجه و نظر است تا اهداف عملی و سیاسی. همچنین نحوۀ ظهور و بروز این مباحث، نمونۀ دیگری از این ویژگیهاست که تا قبل از مدرسۀ کوفه مباحث اعتقادی بیشتر در قالب خطبهها و نامهها نمایان میشد و در دوره مدرسۀ کوفه، بیشتر در حلقههای مناظرههای شفاهی، رسالههای کوتاه و تکنگاریهای اعتقادی رخ می داد. فصول مختلف این کتاب به قرار ذیل می باشد: فصل اول: معرفی مدرسه کوفه فصل دوم :موضوعات کلامی مطرح در مدرسه کوفه فصل سوم: جریانها و روش های کلامی متکلمان کوفه
جستارهایی در مدرسه کلامی کوفه
3/21/2017 12:00:00 AM
برای این سند علمی فایلی وجود ندارد
مدرسه کلامی کوفه
نویسنده:
اکبر اقوام کرباسی*
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1391 (پياپي 65)، بهار 1391 شماره1
نظریه استطاعت در مدرسه کلامی کوفه
نویسنده:
اکبر اقوام کرباسی*
،
مقاله نشریه: نشریه کلام اهل بیت (ع) » سال 1394 دوره 1، شماره 2 (پاییز و زمستان 1394)
بررسی تطبیقی جبر و تفویض در مدرسه کلامی کوفه و بغداد
دانشجو:
مجتبی احمدی
، استاد راهنما:
محمد تقی سبحانی
،
پایاننامه: سایر - دانشکده علوم حدیث - 1393 - [کارشناسی ارشد]
جریان کلامی امامیه در شهر عسکر مکرم (در میانه مدرسه کوفه و بغداد)
نویسندگان:
محمدتقی سبحانی
،
سید اکبر موسوی تنیانی *
،
مقاله نشریه: تحقیقات کلامی » سال 1397 زمستان 1397 شماره23
مدرسه کلامی اصفهان
نویسندگان:
محمد تقی سبحانی
،
محمد جعفر رضایی
،
مقاله نشریه: تاریخ فلسفه » سال 1391 (پياپي 11)، زمستان 1391 شماره3