بررسی معرفت شناسی قضایای اخلاقی در اندیشه اسلامی
نویسنده:
مجید ابوالقاسم زاده
، استاد راهنما:
حسن معلمی
، استاد مشاور 1:
محمود فتحعلی
، استاد مشاور 2:
مجتبی مصباح
،
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1392 - [دکتری]
چکیده:
معرفت شناسی اخلاقی به عنوان یکی از مسائل فرا اخلاق و نوعی از معرفت شناسی مقید یا مضاف با نگاهی عقلی و از بیرون، مفاهیم و قضایای اخلاقی را مورد بررسی معرفت شناختی قرار می دهد. مسائل معرفت شناختی متعددی از قضایای اخلاقی می توان ارائه کرد که مهم ترین آنها توجیه یا معیار اثباتی صدق آنها است. این رساله که نظریه بداهت قضایی اخلاقی را دنبال نموده است، با روشی کاملا عقلی و معرفت شناختی ابتدا عقلی بودن و سپس یقین بودن قضایای اخلاقی ر اثبات کرده و در نهایت برخی از قضایای اخلاقی را از بدیهیات شمرده است. با فحص نسبتا کاملی که در آثار و آراء حکمای اسلامی به ویژه قائلان به بداهت انجام گرفت، این نتیجه به دست آمد که دو قضیه "عدل حسن است" و "ظلم قبیح است" از سنخ اولیات است که بر اساس نظریه مبنا گرایی همه معرفت های نظری اخلاق به این دو قضیه پایه مبتنی می گردند. همچنین انسان برخی مصادیق این دو قضیه را به طور حضوری در خود می یابد. از این رو، برخی قضایای اخلاقی از قبیل وجدانیات نیز به شمار می روند. این قضایا در هر دو صورت خود موجه و دارای صدق ذاتی است و نیاز به اثبات ندارد. با تقریر خاصی که از نظریه بداهت ارائه شده، می توان به خوبی از این نظریه دفاع کرد و به دیدگاه های مخالفان آن؛ یعنی قائلان به شرعی بودن، مشهوری بودن و نظری بودن قضایای اخلاقی پاسخ داد. همچنین برخی قضایای اخلاقی تحت هر شرایطی ثابت و مطلق هستند. لکن برخی دیگر متناسب با تغییر شرایط، تغییر می کنند اما چون این شرایط واقعی هستند از این رو موجب نسبیت گرایی نمی شود. کلمات کلیدی: معرفت شناسی قضایای اخلاقی، عقلی بودن قضایای اخلاقی، یقینی بودن قضایای اخلاقی، بداهت قضایای اخلاقی، اطلاق قضایای اخلاقی
معرفت شناسی اخلاقی به عنوان یکی از مسائل فرا اخلاق و نوعی از معرفت شناسی مقید یا مضاف با نگاهی عقلی و از بیرون، مفاهیم و قضایای اخلاقی را مورد بررسی معرفت شناختی قرار می دهد. مسائل معرفت شناختی متعددی از قضایای اخلاقی می توان ارائه کرد که مهم ترین آنها توجیه یا معیار اثباتی صدق آنها است. این رساله که نظریه بداهت قضایی اخلاقی را دنبال نموده است، با روشی کاملا عقلی و معرفت شناختی ابتدا عقلی بودن و سپس یقین بودن قضایای اخلاقی ر اثبات کرده و در نهایت برخی از قضایای اخلاقی را از بدیهیات شمرده است. با فحص نسبتا کاملی که در آثار و آراء حکمای اسلامی به ویژه قائلان به بداهت انجام گرفت، این نتیجه به دست آمد که دو قضیه "عدل حسن است" و "ظلم قبیح است" از سنخ اولیات است که بر اساس نظریه مبنا گرایی همه معرفت های نظری اخلاق به این دو قضیه پایه مبتنی می گردند. همچنین انسان برخی مصادیق این دو قضیه را به طور حضوری در خود می یابد. از این رو، برخی قضایای اخلاقی از قبیل وجدانیات نیز به شمار می روند. این قضایا در هر دو صورت خود موجه و دارای صدق ذاتی است و نیاز به اثبات ندارد. با تقریر خاصی که از نظریه بداهت ارائه شده، می توان به خوبی از این نظریه دفاع کرد و به دیدگاه های مخالفان آن؛ یعنی قائلان به شرعی بودن، مشهوری بودن و نظری بودن قضایای اخلاقی پاسخ داد. همچنین برخی قضایای اخلاقی تحت هر شرایطی ثابت و مطلق هستند. لکن برخی دیگر متناسب با تغییر شرایط، تغییر می کنند اما چون این شرایط واقعی هستند از این رو موجب نسبیت گرایی نمی شود. کلمات کلیدی: معرفت شناسی قضایای اخلاقی، عقلی بودن قضایای اخلاقی، یقینی بودن قضایای اخلاقی، بداهت قضایای اخلاقی، اطلاق قضایای اخلاقی
بررسی معرفت شناسی قضایای اخلاقی در اندیشه اسلامی
3/21/2013 12:00:00 AM
برای این سند علمی فایلی وجود ندارد
بداهت قضایای اخلاقی در اندیشه اسلاهی
نویسندگان:
حسن معلمی
،
مجید ابوالقاسم زاده
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1393 تابستان 1393 شماره20
بداهت قضایای اخلاقی در اندیشة اسلاهی
نویسندگان:
مجید ابوالقاسم زاده
،
حسن معلمی
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1393 تابستان 93 - مسلسل 20
بازسازی قضایای اخلاقی در حکمت متعالیه
نویسنده:
نصرالله شاملی
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1390 شماره 23
بررسی تحلیلی مبناگرایی در معرفت شناسی ملاصدرا
نویسندگان:
عیسی موسی زاده
،
مهدی عباس زاده
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1400 شماره 102
معرفت اخلاقى
نویسنده:
جفری سیر - مک کارد ترجمه ابوالقاسم فنایی
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1378 شماره 22-21
بررسی انتقادی معرفت شناسی هیدگر از منظر فلسفه اسلامی
نویسندگان:
سید محمد حسین متولی امامی
،
احمد رهدار
،
مقاله نشریه: کلام اسلامی » سال 1392 زمستان 1392 شماره88
بررسی تاثیر نظریه تطابق عوالم در معرفت شناسی صدرا
نویسندگان:
سید احمد غفاری قره باغ
،
احمد واعظی
،
مقاله نشریه: پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی » سال 1392 بهار 1392 شماره43
بررسی نقش تطابق عوالم وجودی در معرفت شناسی صدرالمتألهین
نویسنده:
سیداحمد غفاری قره باغ
، استاد راهنما:
احمد واعظی جزئی
، استاد مشاور 1:
سیدمحمود موسوی
، استاد مشاور 2:
حسن عبدی
،
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1392 - [دکتری]