چکیده:
پاره¬ای از مکاتب و فلاسفه بر این باورند که انسان پس از سپری کردن حیات دنیوی نابود می-شود و د ر صورت بقا، در قالب بدن جدیدی در همین دنیا به حیات خویش ادامه می¬دهد.فیلسوفان حکمت متعالیه با استناد به آیات قرآن و شواهد شهودی و عقلی، نقس انسان را باقی، آن هم در سرای ابدیت قیامت دانسته که بر اساس اعمال خویش معذب یا متنعم می¬شود. از مکتوبات مرحوم مولا محمد محسن فیض کاشانی چنین استنباط می¬شود که ایشان حرکت جوهری نفس را پذیرفته و معتقد است نفس پس از سپری کردن درجات حیات نباتی و حیوانی به مرتبه¬ی انسانی نائل می¬شود؛ در این مرتبه نفس از ماده مجرد بوده و در دنیا ارتباط تدبیری با بدن دارد و نسبت آن به بدن همچون شاخص و سایه است.در اثر این ارتباط، نفس استکمال می¬یابد و بدن رو به اضمحلال می¬گذارد.تا جایی که نفس با موت بدن نابود نشده و به نشئه¬ی دوم یا سوم رفته و به حیات خویش ادامه می¬دهد. از جمله دلایل مرحوم فیض بر خلود نفس،حب بقا و بطلان فنای علل اربعه است. ایشان ثبات روح را عامل برقراری این همانی شخصی بین انسان دنیایی و آخرتی می¬داند. وی خلود بهشتیان در بهشت را خلود تک تک ایشان می¬داند در حالی که خلود اهل آتش در جهنم را به گونه¬ای دیگر می¬داند که از آن به خلود نوعی تعبیر می-شود.مرحوم فیض خلود در جهنم را مساوی خلود در عذاب نمی¬داند و با الهام از ابن عربی و شارحانش بر این باور است آتش عذاب الهی بعد از مدت مدیدی به سردی می¬گراید و دوزخیان به عذاب¬های جهنم، معذب نخواهند شد.وی دلیل این امر را وسعت واسعه¬ی الهی، دائمی نبودن قسر و... می¬داند. کلیدواژه¬¬ها: نفس، بدن، خلود، موت

دانــلود