چالشهای فقهی مالکیت شهری، مبتنی بر ماده 38 قانون مدنی ایران
نویسندگان:
زینب سنچولی
،
محمدرضا کیخا
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1401 شماره 26
چکیده:
طبق ماده 38 قانون مدنی، که بر اساس قاعده «الناسُ مسلطونَ علی اموالِهم» و قاعده «مَن ملک ارضاً ملک الهواء الی عنان السماء و القرار الی تخوم الارض» تدوین یافته، مالک حق هرگونه تصرّفی را در ملک خود دارد و تسلط بر اعماق زمین و فضا نیز به تبعیت تسلط بر ملک برای او حاصل می شود؛ اما امروزه در گذر زمان و در سایه پیشرفت های علمی و مقتضیات شهرنشینی، سخن گفتن از اطلاق حق مالکیت، در عمل با چالش هایی مواجه است. لذا در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته، با بررسی الزامات و چالش های وارده بر مالکیت شهری، این نتیجه حاصل می شود که تحت تأثیر مقتضیات زمان و مکان و لزوم پاسخگویی به نیازهای روزافزون جامعه، به نظر می رسد اطلاق ماده «38» قانون مدنی، با توجه به قاعده لاضرر و رعایت مصلحت عمومی باید محدود گردد؛ بنابراین، یک شهروند بدون کسب مجوزهای لازم از سازمانهای مربوطه، حق برخی تصرفات را در ملک خود نخواهد داشت. علاوه براینکه بخش پایانی این ماده نیز با توجه به قوانین متعددِ محدود کننده اختیارات مالک، اقتضای استثنای اکثر را دارد که از نظر قواعد علم اصول، قبیح است؛ لذا این ماده، نیازمند بازنگری و تحوّل می باشد.
طبق ماده 38 قانون مدنی، که بر اساس قاعده «الناسُ مسلطونَ علی اموالِهم» و قاعده «مَن ملک ارضاً ملک الهواء الی عنان السماء و القرار الی تخوم الارض» تدوین یافته، مالک حق هرگونه تصرّفی را در ملک خود دارد و تسلط بر اعماق زمین و فضا نیز به تبعیت تسلط بر ملک برای او حاصل می شود؛ اما امروزه در گذر زمان و در سایه پیشرفت های علمی و مقتضیات شهرنشینی، سخن گفتن از اطلاق حق مالکیت، در عمل با چالش هایی مواجه است. لذا در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته، با بررسی الزامات و چالش های وارده بر مالکیت شهری، این نتیجه حاصل می شود که تحت تأثیر مقتضیات زمان و مکان و لزوم پاسخگویی به نیازهای روزافزون جامعه، به نظر می رسد اطلاق ماده «38» قانون مدنی، با توجه به قاعده لاضرر و رعایت مصلحت عمومی باید محدود گردد؛ بنابراین، یک شهروند بدون کسب مجوزهای لازم از سازمانهای مربوطه، حق برخی تصرفات را در ملک خود نخواهد داشت. علاوه براینکه بخش پایانی این ماده نیز با توجه به قوانین متعددِ محدود کننده اختیارات مالک، اقتضای استثنای اکثر را دارد که از نظر قواعد علم اصول، قبیح است؛ لذا این ماده، نیازمند بازنگری و تحوّل می باشد.
چالشهای فقهی مالکیت شهری، مبتنی بر ماده 38 قانون مدنی ایران
1/1/1401 12:00:00 AM
برای این سند علمی فایلی وجود ندارد
چالشهای فقهی مالکیت شهری، مبتنی بر ماده 38 قانون مدنی ایران
نویسندگان:
زینب سنچولی
،
محمدرضا کیخا
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1401 شماره 26
بررسی ابعاد فقهی ماده«945» قانون مدنی ایران با استناد به فقه مذاهب اسلامی
نویسندگان:
علیرضا هوشیار
،
محمدرضا هوشیار
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1395 شماره 2
بررسی ابعاد فقهی ماده «945» قانون مدنی ایران با استناد به فقه مذاهب اسلامی
نویسندگان:
علیرضا هوشیار
،
محمدرضا هوشیار
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1398 شماره 100
نقدی فقهی بر ماده 665 قانون مجازات اسلامی (دیه بیضه)
نویسنده:
روح الله اکرمی
،
مقاله نشریه: فقه » سال 1396 شماره 89
تأملی فقهی در ماده «944» قانون مدنی ایران (ارث زوجه از زوج در بیماری منجر به فوت)
نویسندگان:
علیرضا هوشیار
،
محمدرضا هوشیار
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1399 شماره 4
نقد اطلاق ماده 448 قانون مدنی دراشتراط اسقاط خیار رؤیت
نویسندگان:
محمدرضا کیخا
،
حمید موذنی بیستگانی
،
مقاله نشریه: فقه » سال 1400 شماره 106
تحلیل فقهی - حقوقی مجازات جیب بر (طرار) نقدی بر ماده 657 قانون مجازات اسلامی
نویسنده:
علی اکبر ایزدی فرد
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1395 شماره 1
واکاوی مسؤولیت مدنی ناشی از اکراه از دیدگاه فقه و حقوق ایران (با تأکید بر قانون مدنی و قانون مسؤولیت مدنی)
نویسندگان:
مهدی عاشوری
،
مسعود برچخ
،
مقاله نشریه: فقه » سال 1400 شماره 108