جامعه مدرن به مثابه شرط پیشینی رویکرد ترمیمی به مفهوم جرم در اندیشه امیل دورکیم

مقاله نشریه: فلسفه حقوق » سال 1401 شماره 2 _ پاییز و زمستان
چکیده:
«جامعه مدرن» با ویژگی‌های متنوع خود، شرطی پیشینی برای درک مفهوم جرم در تلقی مدرن است. تحول از نظام اجتماعی سنّتی به جامعه مدرن، و کیفیت این تحول که مسئله اصلی جامعه‌شناسان کلاسیک است، مفهوم جرم را با دگرگونی عمیقی مواجه می‌کند که به‌عنوان رویکرد ترمیمی شناخته می‌شود. اهمیت این موضوع، به حدی است که اگر بخواهیم از حقوق کیفری،جرم‌شناسی و علوم جنایی در جهان مدرن که مستلزم رویکرد ترمیمی است، سخن بگوییم، ضروری است که به درک ماهوی جامعه مدرن و مناسبات آن، به مثابه شرطی پیشینی توفیق یابیم. امیل دورکیم، فیلسوف و جامعه‌شناس فرانسوی، از یک طرف در تبیین ماهیت جامعه مدرن، و از طرف دیگر در تبیین رویکرد ترمیمی به جرم، پیشگام است. از نظر دورکیم، جرم در رویکرد ترمیمی، مبتنی بر ساخت ویژه جامعه مدرن و ابعادی چون تقسیم کار اجتماعی و همبستگی ارگانیک قوام می‌یابد و به همین دلیل، از بار مفهومی سنّتی آن ـ که جنبه نفس‌الأمری دارد ـ فارغ شده و مفهومی اقتصادی، قراردادی و فردگرایانه یافته است. درک عمیق ماهیت جرم در پرتو رویکرد ترمیمی و مبتنی بر اقتضائات جامعه مدرن، زمینه نظریه‌پردازی در باب جرم در بستر ریشه‌های معرفتی و فرهنگی بومی را ایجاد می‌کند. با توجه به ضرورت واکاوی مفهومی جرم در تلقی مدرن و نسبت آن با عناصر مفهومی جامعه مدرن، در این پژوهش از رویکرد تحلیلی بهره گرفته‌ایم.

بررسی تأثیر کانت بر تکوین مفهوم «جرم» در اندیشه دورکیم

نویسنده: مصطفی نصیری ،
مقاله نشریه: فلسفه حقوق » سال 1402 شماره 1

مفهوم معنویت در عصر پست مدرن

کرسی و نشست: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی » مرکز همکاری‌های علمی و بین‌الملل » کرسی نقد - 1396

فردگرایی به مثابه عمق متافیزیکی اندیشه لیبرال

نویسنده: حسین توسلی ،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1390 بهار 1390  شماره7

فطرت به مثابه یک نظریه انسان‌شناختی رقیب برای علوم انسانی مدرن

نویسنده: حسین سوزنچی ،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1399 تابستان 99 - مسلسل 44

مديريت تحول در حوزه، با رويكرد به جامعه شناسي

کرسی و نشست: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی » مرکز همکاری‌های علمی و بین‌الملل » نشست علمی - 1387

مفهوم خدا در اندیشه کندی

مقاله نشریه: پژوهش‌های عقلی نوین » سال 1399 شماره 9

فطرت به مثابه یک نظریه انسان شناختی رقیب برای علوم انسانی مدرن

نویسنده: حسین سوزنچی * ،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1399 دوره 12، شماره 44 (تابستان 1399)

مفهوم «جرم» در سیاست جنایی اسلام ذیل نظریه اعتباریات علامه طباطبایی

نویسنده: مصطفی نصیری ،
مقاله نشریه: فلسفه حقوق » سال 1401 شماره 2 _ پاییز و زمستان
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397