معیار تعدد قوای نفس از منظر ابنسینا، شیخ اشراق و ملاصدرا
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1399 زمستان 98 _ مسلسل 42
چکیده:
یکی از مباحث بنیادین علم النفس، ملاک تعدد قوای نفس است. مسئله اصلی پژوهش آن است که: ابنسینا، سهروردی و ملاصدرا چه ملاکهایی برای تعدد قوای نفس در نظر گرفتهاند و آیا این ملاکها قابل پذیرشاند؟ ابنسینا پنج معیار را برحسب اختلاف در شدت و ضعف، تندی و کندی، وجود و عدم، تضاد و اختلاف جنسیِ افعال نفس برای تعدد قوا معرفی میکند و با استناد به قاعده الواحد، تنها ملاک پنجم را میپذیرد. شیخ اشراق با انحصار قاعده الواحد به ذات بسیط خداوند، تغایر و تعدد قوا را برحسب جهات و اعتبارات مختلف نفس تبیین میکند. ملاصدرا نیز پس از ذکر اشکالاتی به معیار ابنسینا، درنهایت براساس ملاک انفکاک وجود یک قوه از قوه دیگر و تناقض در افعال نفس، به بررسی تمایز قوا میپردازد. در این پژوهش ضمن بررسی تحلیلی ـ انتقادی ملاکهای یادشده، اشکالات وارد بر آنها نیز بحث، و اثبات میشود که هیچکدام از این موارد نمیتواند ملاک تعدد قوای نفس باشد.
یکی از مباحث بنیادین علم النفس، ملاک تعدد قوای نفس است. مسئله اصلی پژوهش آن است که: ابنسینا، سهروردی و ملاصدرا چه ملاکهایی برای تعدد قوای نفس در نظر گرفتهاند و آیا این ملاکها قابل پذیرشاند؟ ابنسینا پنج معیار را برحسب اختلاف در شدت و ضعف، تندی و کندی، وجود و عدم، تضاد و اختلاف جنسیِ افعال نفس برای تعدد قوا معرفی میکند و با استناد به قاعده الواحد، تنها ملاک پنجم را میپذیرد. شیخ اشراق با انحصار قاعده الواحد به ذات بسیط خداوند، تغایر و تعدد قوا را برحسب جهات و اعتبارات مختلف نفس تبیین میکند. ملاصدرا نیز پس از ذکر اشکالاتی به معیار ابنسینا، درنهایت براساس ملاک انفکاک وجود یک قوه از قوه دیگر و تناقض در افعال نفس، به بررسی تمایز قوا میپردازد. در این پژوهش ضمن بررسی تحلیلی ـ انتقادی ملاکهای یادشده، اشکالات وارد بر آنها نیز بحث، و اثبات میشود که هیچکدام از این موارد نمیتواند ملاک تعدد قوای نفس باشد.
معیار تعدد قوای نفس از منظر ابنسینا، شیخ اشراق و ملاصدرا
3/20/2020 12:00:00 AM
بررسی تطبیقی رابطه نفس و بدن از منظر ملاصدرا و شیخ اشراق
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1388 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
حقیقت ادراک حسی از منظر شیخ اشراق و ملاصدرا
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1390 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
تکون و تکامل نفس از منظر ملاصدرا
نویسندگان:
علی شیروانی
،
رضوانه نجفی سوادرودباری
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1393 بهار 93 - مسلسل 19
مشکلات رابطۀ نفس و بدن: مقایسه ابنسینا و ملاصدرا
نویسنده:
عبدالرسول عبودیت
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1390 شماره 63
حقیقت تصدیق از نظر شیخ اشراق، فخرالدین رازی و ملاصدرا
نویسنده:
سیده انسیه موسوی امیری
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1397 زمستان 96 - مسلسل 34
جایگاه وحی در فلسفه سیاسی از منظر فارابی، ابنسینا، شیخ اشراق، خواجه نصیرالدین طوسی و صدرالمتالهین
کتاب: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1396
خلود نفس از دیدگاه ابنسینا
نویسنده:
معصومه صفدری
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1389 پاییز 89 - مسلسل 5
حقیقت ادراک حسی از منظر شیخ اشراق و ملا صدرا
پایاننامه: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده الهیات و معارف اسلامی - 1391 - [کارشناسی ارشد]