چکیده:
مبتنی بر اصول حکمت متعالیه میتوان وجود حقیقی جامعه و فرهنگ را به اثبات رساند. این امر، با تکیه بر اصول متعد دی چون اصل "اتحاد علم و عالم و معلوم" مقدور است. مبتنی بر این اصل، انسان‌هایی که با معانی واحد و مشترک متحد میشوند، به‌دلیل اتحاد وجودی با حقایق مجرد، دارای نفس واحدی میشوند و این نفس واحد، همان فرهنگ است. بنابراین، فرهنگ عبارت خواهد بود از صورت تنز لیافتة یک نظام معنایی مشترک، به عرصة زیست‌جهان جمعی از انسان‌ها. علیرغم این‌که جامعه مرک بی است حقیقی که از ترکیب ارواح انسان‌های تحت لوای خود تکو ن مییابد، با این وجود، جامعه حقیقتی مجز ا از اهالیاش ندارد، بلکه اساسا جامعه از سنخ و جنس "نفس" است، لکن نفسی موس ع که میتوان بدان عنوان "انسان‌الکل " را اطلاق نمود. بنابراین، احکام جامعه، احکامی است مطابق با نفس، البته نفسی که جزئی نیست، بلکه کلیت س عی دارد. سیالیت و تحو ل، یکی از احکام وجودی جامعه و فرهنگ است. با عنایت به این‌که جامعه، نفسی است موس ع، و نیز، چون جامعه هویتی مجز ا از اهالیاش ندارد، لذا برای تبیین چگونگی تکو ن و تحول یک فرهنگ، باید بتوان چگونگی تکو ن و تحو ل "نفس" و نیز، انسان‌ها یا همان نفوس جزئیای که ذیل یک نظام معنایی-نفس موس ع-زیست میکنند را تحلیل نمود. تکو ن و تحو ل نفس که همان حرکت جوهری آن است، با هبوط انسان‌ها به عالم کثرت رقم میخورد. نفوس هبوطیافته در جهان کثرت، خود را در معرض سه نوع ارتباط مییابند: ارتباط با خود، ارتباط با هم‌نوعان و ارتباط با دیگر موجودات هستی. انسان‌ها در چارچوب این روابط، به هویتیابی میپردازند و همة این تعاملات، ذیل یک ارتباط بنیادین، یعنی ارتباط با مبدأ هستی-حضرت حق-، رقم میخورد. بدین‌سان، انسان در خلال ارتباطات چهارگانة مذکور، رو به‌سوی غایت خویش خواهد گذاشت. در این میان، انسان از مسیر نفس خود با همة کائنات مرتبط میشود و لذا ابعاد و شئون نفس او، اعم از قوای ادراکی، تحریکی و عملی، و نیز ابعاد روحی و جسمی، و هم‌چنین دو ساحت فطرت و طبیعت آدمی، واسطه و میانجی ارتباطش با همة کائنات خواهند بود. ازین‌رو، تحلیل چگونگی نقش‌آفرینی شئون و قوای نفس در ارتباط انسان با خدا، خود، هم‌نوعان و موجودات هستی، چارچوب کلان تحلیل فرایند تکو ن و تحو ل هویت آدمی و نیز، جامعه و فرهنگ را تشکیل میدهد. اصولی چون اتحاد علم و عالم و معلوم، اتحاد حب و محب و محبوب، اتحاد عمل و عامل و معمول، جسمانیةالحدوث و روحانیةالبقاء بودن آدمی و نیز، حدوث جسمانی جوامع و بقاء فرهنگی آن‌ها و...، در زمرة مسائل حکمیای هستند که در تحلیل فوق، به‌کار میروند. انسان‌ها با تکیه بر تحولات ارادیای که در خلال ارتباطات چهارگانة فوق‌الذکر، در درون نفس خویش ایجاد میکنند، زمینة ظهور یک فرهنگ در مقطعی از تاریخ و بستری برای غلبة اسمی از اسماء الهی در جریان تطورات تاریخ بشر را مهیا میسازند. واژگان کلیدی: نظام معنایی، فرهنگ، جامعه، نفس، حرکت جوهری، تکو ن و تحول، ارتباطات چهارگانه

برای این سند علمی فایلی وجود ندارد