رابطه لذت و سعادت از دیدگاه اپیکور ، ارسطو و ملاصدرا
نویسنده:
ولی غیبی
، استاد راهنما:
محمدعلی شمالی
، استاد مشاور 1:
محسن جوادی
، استاد مشاور 2:
حسن معلمی
،
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1390 - [دکتری]
کلیدواژه:
لذت
،
سعادت
،
ایمان
،
غایت
،
ارسطو
،
۳۸۴-۳۲۲؟ ق.م.
،
ملاصدرای شیرازی
،
محمد بن ابراهیم
،
۹۷۹-۱۰۵۰ق.
،
اپیکور
چکیده:
لذت، از اساسی ترین انگیزه های رفتار در آدمی است و از طرفی سعادت، به عنوان غایت اخلاق تلقی می گردد. رابطه "لذت" با "سعادت" یکی از مباحث بنیادین ئر فلسفه اخلاق است. این پژوهش به بررسی تطبیقی دیدگاه های سه متفکر با گرایشهای مختلف(ارسطو، سعادت گرا، اپیکور، "لذت گرا"، و ملاصدرا به عنوان نماینده فلسفه اسلامی) در این رابطه می پردازد. مشکل بنیادین، شناخت ماهیت سعادت است. زیرا تا انسان حقیقت سعادت را نشناسد، راه تحصیل آن را نیابد. ارسطو سعادت را مفهومی می داند که شامل فضیلت های مختلف عقلی و اخلاقی است و نظریه "حد وسط" یا "اعتدال طلایی" را در تعریف فضیلت مطرح می سازد. او بالاترین فضیلت را تفکر نظری در باب حقیقت معرفی می کند. از نظر ارسطو، لذت حالت خوش نفسانی است کهدر اثر دستیابی به مطلوب حاصل می گردد. خیر بودن، برترین خیر بودن و نیز بسندگی به خود، از ویژگی های سعادت است. از نظر ارسطو سعادت، عین لذت نیست بلکه لذت، نتیجه حصول سعادتاست. از دیدگاه اپیکور، سعادت،عین لذت است؛ اما مراد وی از لذت، تنها لذت های حسی یا عیاشی نیست مقصود وی از لذت "فقدان رنج" است و راه وصول به سعات را تعدیل امیال و دوری از لذت های غیر ضروری همچون تجمل پرسیتی و قدرت طلبی می دانست؛ زیرا از نگاه اپیکور این امیال و خواسته ها، بیشتر سرچشمه رنج اند تا منبع شادمانی. از نگاه ملاصدرا سعادت حقیقی انسان در تقرب به ذات اقدس الهی است که البته همواره بهره مندی از عمیق ترین، و پایدارترین لذات است. لذت از دیدگاه ملاصدرا، ادراک ملائم است. وی بر خلاف اپیکور انسان را یک موجود تک ساحتی نمی بیند بلکه علاوه بر جسم برای انسان روح و روان نیز قائل است. که دارای لذاتی متناسب با خود است. راه رسیدن به سعادت نفس هم از نگاه وی در ایمانو بندگی است و جزئیات بندگی را باید از وحی آموخت. نتیجه حاصله از این پژوهش سه مطلب مهم است.: نخست عدم کفایت توان و دانش متعارف بشر در تشخیص سعادت حقیقی انسان، دوم این که سعادت حقیقی بر محور قرب الهی دور می زند و سوم این که سعادت حقیقی انسان همراه است با نائل شدن به اوج لذت. واژگان کلیدی: لذت، سعادت، ایمان، غایت، ارسطو، اپیکور، ملاصدرا.
لذت، از اساسی ترین انگیزه های رفتار در آدمی است و از طرفی سعادت، به عنوان غایت اخلاق تلقی می گردد. رابطه "لذت" با "سعادت" یکی از مباحث بنیادین ئر فلسفه اخلاق است. این پژوهش به بررسی تطبیقی دیدگاه های سه متفکر با گرایشهای مختلف(ارسطو، سعادت گرا، اپیکور، "لذت گرا"، و ملاصدرا به عنوان نماینده فلسفه اسلامی) در این رابطه می پردازد. مشکل بنیادین، شناخت ماهیت سعادت است. زیرا تا انسان حقیقت سعادت را نشناسد، راه تحصیل آن را نیابد. ارسطو سعادت را مفهومی می داند که شامل فضیلت های مختلف عقلی و اخلاقی است و نظریه "حد وسط" یا "اعتدال طلایی" را در تعریف فضیلت مطرح می سازد. او بالاترین فضیلت را تفکر نظری در باب حقیقت معرفی می کند. از نظر ارسطو، لذت حالت خوش نفسانی است کهدر اثر دستیابی به مطلوب حاصل می گردد. خیر بودن، برترین خیر بودن و نیز بسندگی به خود، از ویژگی های سعادت است. از نظر ارسطو سعادت، عین لذت نیست بلکه لذت، نتیجه حصول سعادتاست. از دیدگاه اپیکور، سعادت،عین لذت است؛ اما مراد وی از لذت، تنها لذت های حسی یا عیاشی نیست مقصود وی از لذت "فقدان رنج" است و راه وصول به سعات را تعدیل امیال و دوری از لذت های غیر ضروری همچون تجمل پرسیتی و قدرت طلبی می دانست؛ زیرا از نگاه اپیکور این امیال و خواسته ها، بیشتر سرچشمه رنج اند تا منبع شادمانی. از نگاه ملاصدرا سعادت حقیقی انسان در تقرب به ذات اقدس الهی است که البته همواره بهره مندی از عمیق ترین، و پایدارترین لذات است. لذت از دیدگاه ملاصدرا، ادراک ملائم است. وی بر خلاف اپیکور انسان را یک موجود تک ساحتی نمی بیند بلکه علاوه بر جسم برای انسان روح و روان نیز قائل است. که دارای لذاتی متناسب با خود است. راه رسیدن به سعادت نفس هم از نگاه وی در ایمانو بندگی است و جزئیات بندگی را باید از وحی آموخت. نتیجه حاصله از این پژوهش سه مطلب مهم است.: نخست عدم کفایت توان و دانش متعارف بشر در تشخیص سعادت حقیقی انسان، دوم این که سعادت حقیقی بر محور قرب الهی دور می زند و سوم این که سعادت حقیقی انسان همراه است با نائل شدن به اوج لذت. واژگان کلیدی: لذت، سعادت، ایمان، غایت، ارسطو، اپیکور، ملاصدرا.
رابطه لذت و سعادت از دیدگاه اپیکور ، ارسطو و ملاصدرا
3/21/2011 12:00:00 AM
برای این سند علمی فایلی وجود ندارد
لذت و الم اخروی از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1387 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
سعادت از منظر ارسطو و ابنمسکویه رازی
نویسندگان:
علیمحمد ساجدی
،
هاجر دارایی تبار
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1395 شماره 43
رابطه نفس و بدن از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
محمود شکری
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1389 تابستان 89 - مسلسل 4
سعادت در اخلاق ارسطو
نویسندگان:
بهرام علیزاده
،
نیره سادات میرموسی
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1400 شماره 104
رابطه لذت، فضیلت و سعادت در اندیشه سنکای رواقی و امام خمینی (ره)
نویسندگان:
مرضیه اسماعیلی
،
احمد کریمی (نویسنده مسئول)
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1398 شماره 96
رابطه اختیار و شرور اخلاقی از دیدگاه ملاصدرا و آگوستین
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1397 زمستان 97 _ مسلسل 38
سعادت از دیدگاه فارابی
نویسنده:
علیرضا آلبویه
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1388 (پياپي 56)، زمستان 1388 شماره4
تبیین رابطه عشق و فنا از دیدگاه ملاصدرا و عینالقضات همدانی
نویسندگان:
نرگس السادات روح الامین
،
سیداحمد غفاری قرهباغ
،
مقاله نشریه: معنویت پژوهی » سال 1402 شماره 2