چکیده:
مساله رابطه انسان و خدا، مسئله ای بسیار قدیمی است چون انسان فطرتا رو به سوی بالا دارد. علاوه بر آن در بسیاری علوم از جمله فلسفه نیز قابل طرح است. در علم فلسفه می توان این مسئله را در و بعد وجودی رابطه انسان و خدا از فلسفه ماقبل صدرا به دست می آید که چون اصل با ماهیت است علیت نیز در ماهیت مطرح می شود، از این رو خداوند به عنوان علة العامل معرفی می گردد. این نحوه تبیین از رابطه انسان و خدا با آن چه در بعضی از آیات قرآن آمده بود تعارض داشت. ولی صدرا با اثبات اصالت وجود، مدار تمامی مباحث فلسفی را بر حول محور وجود قرار داد و چون نخی دانه دانه مسئل فلسفی را به هم متصل کرد و با بیان مسئله تشکیک در وجود علت را به وجود رابطه و مستقل برگرداند. فلسفه صدرا به این جا ختم نمی شود بلکه صدرا با تحلیل علیت و معلولیت به نظریه تجلی دست یافت و از آن طریق به وحدت شخصیه وجود رسید. در این نقطه از فلسفه او هم موجودات مظهر اسماء و صفات حق تعالی هستند و در محضر او حضور دارند و رابطه شان، رابطه جلوه و متجلی و عین الربط با قیوم است. و برای وسایط، دیگر تاثیری در ایجاد و علم نیست. همچنین در بعد معرفتی صدرا بر اساس حرکت جوهری اثبات کرد که نیاز خداوند به عنوان محرک نخستین، به عمق وجودات سیال راه یافته و عمق وجودشان عین فقر و نیاز است و موجودات به واسطه همین حرکت از نقص به کمال گذر می کنند و ماده اولی با حرکت اشتدادی، سرانجام به انسانیت و از آنجا به فعلیت محض که همان شهود آگاهانه خداوند است می رسد. این بیان صدرا در تفسیر بعضی آیات که ناظر به رابطه انسان و خدا و در دو بعد وجودی و معرفتی است بسیار نقش دارد، بلکه صدرا توانست با درک حقیقت وجود صرف که منحصر در خداوند است و احاطه قیومیه او و معیت ذات او با موجودات، در تفاسیر آیات معیت، قرب و ملکوت، فهم تازه ای را ارائه دهد. فهمی که هیچ یک از پیشینیان قبل از او به آن نرسیده بودند. کلید واژه‌ها: قرآن، تفسیر،حکمت متالیه، رابطه انسان و خدا، علیت، تشأن، معیت قیومیه،حرکت جوهری و تکامل نفس

برای این سند علمی فایلی وجود ندارد