چکیده:
نظر به جایگاه رفیع امام علی7در نزد مسلمانان و به خصوص شیعیان آن حضرت، ضروری است تا سیره ایشان در امور مختلف مورد اهتمام جدی قرار گیرد. در این رساله در صدد بررسی سیره قضایی آن حضرت می باشیم. سئوال اصلی پژوهش این چنین است: «امام علی7به امر قضا چه اندازه اهتمام داشته و سیره قضایی آن حضرت بر چه اصولی مبتنی بوده است؟» در فرضیه این پژوهش آمده است: امام علی7در دوران زندگی خود اهتمام ویژه ای به امر قضا داشته است. و سیره قضایی آن حضرت «مبتنی بر قرآن کریم، سیره پیامبر اکرم9و دانش فقهی، حقوقی گسترده خود آن حضرت بوده است». براي بررسی اين فرضیه چهار فصل در نظر گرفته شده: فصل اول « کلیات و مفاهیم »؛ می باشد که در بخشی از آن به بررسي مباحثی از جمله؛ نظام هاي دادرسي در تاريخ؛ پيشينه قضا در نظام هاي حكومتي؛ نظام قضايي اسلام؛ مقايسه نظام قضايي اسلام با اروپا؛ تحول قضا و نظام هاي قضايي در دوره جديد، پرداخته شده است. در بخش دیگر فصل اول به بررسی مفاهیم از جمله؛ سيره؛ قضا؛ فقه؛‌و حقوق در لغت و اصطلاح پرداختيم. فصل دوم به «مبانی و جایگاه سیره قضایی امام علی7در دوره پیامبر9 و خلفا»؛ می پردازد. در این فصل ابتدا به تشريح مباني سيره قضايي امام علي7 كه شامل قضاوت در قرآن کریم، سیره قضايي پیامبر اکرم9 و دانش فقهی و حقوقی گسترده امام علي7؛ است روی آورده، در ادامه نيز مطالبي در بررسي جايگاه سيره قضايي امام علي7 در دوره پيامبر9 و خلفا؛ آورده شد كه امام از قاضيان رسول اكرم9 بوده و در زمان پيامبر اكرم9نيز قضاوت نموده و بارها پيامبر9 قضاوت ايشان را تاييد نموده است. امام 7 در زمان خلفا نيز در امور قضاوت دخالت مي نمود و گاهي حتي داوري هاي خلفا را نيز نقض مي نمود. موضوع فصل سوم «اصول و گستره سیره قضایی امام علی7 در دوره حاکمیت» است. در این فصل به اقدامات قضایی و همچنین اصول آن امام در امر قضاوت در دوره حکومت پرداخته شد. در اين فصل به اصلاحاتي كه امام علي7در راستاي احياي سيره قضايي پيامبر اكرم9 انجام داد اشاره شده است. فصل چهارم «قضاوت های مشهور امام علی7» نام دارد. در این فصل ابتدا برخی منابع در خصوص سیره قضایی امام علی7 مورد بررسي واقع شد و سپس به برخی از قضاوت های مشهور آن حضرت اشاره شد. در پايان نيز اينگونه نتيجه گيري شد كه امام علي 7اهميت شاياني به امر قضا و داوري داشته و سيره قضايي آن حضرت مبتني بر قرآن كريم، سيره پيامبر اكرم9 و دانش فقهي حقوقي گسترده آن حضرت بود. داوری¬هاي آن حضرت عادلانه و محكمه اش دادگرانه بود، هدفش از اجراي احكام شكنجه و آزار رساندن به محكومين نبود بلكه در پي اصلاح انسانها و جامعه بود. سيره قضايي امام علي7 احياگر سيره قضايي اسلام اصيل و راستين محمدي9 بود. کلمات کلیدی: سیره قضایی، امام علی(ع)، قضا در قرآن كريم ، سيره قضايي پيامبر اكرم(ص)

دانــلود