چکیده:
امام‌ علي(ع) در دوره كوتاه حكومت خويش كه كمتر از پنج سال به طول انجاميد،‌سه جنگ بزرگ جمل، صفين و نهروان را پشت‌سر گذاشت. وقوع اين جنگ‌هاي مهم در حكومت آن حضرت، سبب شد تا گزارش فعاليت‌هاي نظامي امام علي(ع) در دوره حكومتش بيشترين بخش از گزارشهاي مورخان را درباره ايشان، به خود اختصاص ‌دهد. از اين رو اخبار اقدامات نظامي امام علي(ع) در منابع تجلي خوبي يافته است. با توجه به شخصيت برجسته آن حضرت و قرار داشتن ايشان در مقام نخستين امام شيعيان، در اين پژوهش كوشيده‌ايم تا با نگاه مطالعات سيره‌اي، سيره آن حضرت را در مسائل نظامي مورد بررسي قرار دهيم. سؤال اصلي اين پژوهش چنين است: جايگاه نظاميگري در انديشه امام علي(ع) چيست و تجلي سيره نظامي ايشان در زمان حكومت چگونه بوده است؟ در جواب اين پرسش و در فرضيه آمده است: از نظر امام علي‌(ع) هر چند نظاميگري لازمه حكومت است، اما بايستي همواره بر اصول ديني و اخلاقي استوار باشد. سيره نظامي امام علي‌(ع) در عصر حكومت در شكل مديريت نظامي قبل، به هنگام و پس از جنگ تجلي يافته است. در اين پژوهش در مباحث نظري ابتدا به ساختار قدرت در حكومت‌ها و جايگاه مسائل نظامي در اين ساختار پرداخته شده است و سپس به جايگاه جنگ و جهاد در اديان مختلف اشاره كرده‌ايم. سپس در بخش‌هاي بعدي به بحث نظاميگري از منظر امام علي(ع) توجه شده است و ديدگاههاي آن حضرت در اين خصوص و نوع نگاه آن حضرت به مسائل نظامي در ساختار حكومت، مورد بررسي قرار گرفته است. در بخش‌هاي اصلي تحقيق كه شامل فصل سوم و چهارم اين رساله است به مديريت نظامي حضرت علي(ع) قبل از شروع جنگ، مديريت به هنگام جنگ و مديريت پس از جنگ پرداخته شده است. نتيجه‌گيري رساله نيز در پايان فصول فوق ارائه شده است. واژگان کليدي: نظاميگري،جمل،صفين،نهروان،سيره نظامي امام علي(ع)، اصول ديني و اخلاقي.

دانــلود