چکیده:
امام خمینی حکیم متاله ایرانی از مفاخر ساحت فلسفه و کلام و عرفان اسلامی هستند و در عرصه های علمی که در عصر خود را در احیای تفکر فلسفی در ایران و جهان نقش مهمی را ایفا نمودند اما امام به علت دارا بودن خصایص منحصر به فرد چون مرجعیت اعلی و رهبری سیاسی عالم تشیع و تجلی مبارزه با تحجرگرایی در دین، اساسی ترین نقش را در گسترش هر چه بیشتر جامعه اسلامی در دوران فطرت فلسفه و حکمت داشته اند و با اقتدار و جسارت علمی توانستند زمینه را برای ترقی و تعالی فلسفه و حکمت مهیا کنند بطوری که اگر این همت امام نبود شاید برای بزرگانی چون علامه طباطبائی به آسانی امکان نداشت که در ترویج و تشکیل حوزه ها و کرسی های فلسفی و حکمت به توفیقات مناسبی نائل شوند. این مقاله و تحقیق به نقش این استاد عظیم الشان در دانش های عقلی و برهانی پرداخته و آراء و تقریرات و نوآوریهای فلسفی و کلامی آن حکیم بزرگ اسلامی در چند بخش تنظیم شده است که در آغاز رساله به قالب و چارچوب نظری پژوهش پرداخته شده و هدف و انگیزه از این انتخاب این موضوع آورده است و در ادامه به زندگی نامه و بیوگرافی علمی و حکمی امام (ره) به عنوان حکیم متاله اشاره شده تا خواننده با توجه بیشتر به جایگاه علمی آن عالم سترگ اندیشه های فلسفی و کلامی ایشان را رصد نموده و اثبات شود که امام خمینی (ره) نیز دارای اندیشه و آراء بدیع بوده و تنها به نقل و ترجمه آثار گذشتگان بسنده ننموده و برکات علمی داشته اند.در بخش امور عامه و مباحث فلسفی و کلامی مباحثی پیرامون وجود و ماهیت طرح نموده و آنها را در بوته نقد و نظر قرار داده و نظر حکمی خویش را ابراز کرده اند بعنوان نمونه وی تشکیک در مفاهیم را رد می کنند و تشکیک وضعیت و نقصان و کمال را مخصوص هویات خارجیه می دانند و... همچنین در طبیعات مباحثی ازائه شده که حضرت امام عنایتی و علاقه ای به طبیعات نشان نمی دهد و کمتر این بخش به بحث و بررسی پرداخته و فقط متذکر بعضی مسایل چون هیات بطلمیوسی و ابطال آن و نیز کثرت عقول شده است. در باب الهیات آرایی بدیع و جدید از امام به جای مانده و ایشان برای اثبات وجود باری تعالی به برهان بی نهایت از طریق استشهادات قرآنی و روایی اشاراتی دارد و خداوند لایتناهی را مدرک غیر نمی داند و از این رهگذر وجود حق را اثبات می نماید و در اسما و صفات نیز نظریات و تقریرات جدیدی دارد اما در بخش نبوت و امامت امام خمینی به جایگاه انسان کامل و امام و حجت در عالم هستی نظر کرده که به تعبیر شاگرد عظیم الشانش آیت الله جوادی آملی نبوت و معادی که امام اثبات نموده و پیرامون آن بحث کرده فوق حد اثبات سایر متکلمین و اهل حکمت است مخصوصا نظریه ولایت فقیه که از نوآوریهای کلامی حضرت امام می باشد ایشان وقتی وارد مباحث نفس می شود و مسائل آنرا بررسی می نماید به جایگاه انسان کامل پرداخته و انسان کامل را صورت اسم اعظم معرفی می کنند در پایان به بخش معاد می رسیم که در این بحث بیانات لطیف و علمی از امام برمی خوریم که از جمله آنها سعادت و شقاوت و شفاعت است که با تبیین و تقریر خاصی این مسائل را آورده و آنچه که در این بخش بیشتر جلوه دارد شفاعت می باشد که ایشان شفاعت را بانگاه دقیقی تقریر نموده و آنرا در افراد خاصی محقق می داند و آنان کسانی هستند که نور وجودشان با نور ولایت عجین شده و همراه با ولی خویش مراتب را طی می کند پس کسی که نوری ندارد و اهل معصیت و طغیان است نباید امید شفاعت داشته باشد.

دانــلود