نقد و بررسی مؤلفههای انسانشناختی معنویت مدرن از نگاه مصطفی ملکیان
نویسندگان:
مرتضی بخشی گلسفیدی
،
محمد جعفری
،
مقاله نشریه: معنویت پژوهی » سال 1401 شماره 2
چکیده:
انسان از حیث انسانیت در همه دوران دارای بنیهای مشترک میباشد؛ ولی برخی از روشنفکران معنوی مانند ملکیان مدعی هستند که ویژگیهای اساسی انسان مدرن با انسان سنتی بسیار متفاوت بوده و ازاینرو انسان معاصر نیازمند معنویت پیشرفته است. پرسش این است که مؤلفههای انسان مدرن چیست؟ انسان مدرن چه خصوصیات خاصی دارد که معنویت دینی پاسخگوی نیازهای روحی او نیست؟ این مقاله با روش اسنادی و تحلیل محتوا و جمعآوری دادهها بهصورت کتابخانهای، مؤلفههای انسانشناختی معنویت مدرن را از میان آثار مصطفی ملکیان احصاء کرده و آنها را نقد کرده است. نتیجه آنکه برای انسان مدرن، شاخصههای متعددی ادعا شده است که شش شاخصه اصلی آن عبارتند از: دغدغۀ «چه باید کنم؟»، داشتن زندگی اصیل، عدم تساوی انسانها، آزادی، رضایت باطن و تنهایی. همه این مؤلفهها قابل نقد هستند. برخی از این مؤلفهها با یکدیگر تناقض دارند. برخی از آنها با مبانی فکری ملکیان نمیسازد و برخی هم با نگاه فلسفی و یا روانشناختی نقد میشوند.
انسان از حیث انسانیت در همه دوران دارای بنیهای مشترک میباشد؛ ولی برخی از روشنفکران معنوی مانند ملکیان مدعی هستند که ویژگیهای اساسی انسان مدرن با انسان سنتی بسیار متفاوت بوده و ازاینرو انسان معاصر نیازمند معنویت پیشرفته است. پرسش این است که مؤلفههای انسان مدرن چیست؟ انسان مدرن چه خصوصیات خاصی دارد که معنویت دینی پاسخگوی نیازهای روحی او نیست؟ این مقاله با روش اسنادی و تحلیل محتوا و جمعآوری دادهها بهصورت کتابخانهای، مؤلفههای انسانشناختی معنویت مدرن را از میان آثار مصطفی ملکیان احصاء کرده و آنها را نقد کرده است. نتیجه آنکه برای انسان مدرن، شاخصههای متعددی ادعا شده است که شش شاخصه اصلی آن عبارتند از: دغدغۀ «چه باید کنم؟»، داشتن زندگی اصیل، عدم تساوی انسانها، آزادی، رضایت باطن و تنهایی. همه این مؤلفهها قابل نقد هستند. برخی از این مؤلفهها با یکدیگر تناقض دارند. برخی از آنها با مبانی فکری ملکیان نمیسازد و برخی هم با نگاه فلسفی و یا روانشناختی نقد میشوند.
نقد و بررسی مؤلفههای انسانشناختی معنویت مدرن از نگاه مصطفی ملکیان
1/1/1401 12:00:00 AM
بررسی معنای زندگی در معنویت مدرن
مقاله نشریه: فرهنگ پژوهش » سال 1394 شماره 21 و 20 - زمستان 93 و بهار 1394
بررسی و نقد مؤلفههای معنویتِ پساتجدّدی از منظر معنویت اسلامی
نویسنده:
مرتضی حبیبی سی سرا
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1398 تابستان 98_شماره مسلسل 40
نقد و چگونگی آن در نظرخواهی از استادان: سید عباس صالحی، علیرضا ذکاوتی قراگزلو، مصطفی ملکیان
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1385 شماره 100
عرفان مدرن؛ چالشی نو در برابر عرفان اسلامی (بازخوانی عرفان مدرن و نقد سویه انسانشناختی آن)
نویسنده:
محمدجواد رودگر
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1397 شماره 90
مروری بر سنت و سکولاریسم (مصطفی ملکیان، مجتهد شبستری، عبدالکریم سروش)
نويسنده:
محمدتقی سبحانی
،
کتاب: نشر و پژوهش معناگرا - 1385
بررسی تطبیقی نقش معنویت دینی و معنویت مدرن در معنا بخشی زندگی انسان
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1394 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
الهیات معنویت؟ معنویت پست مدرن و امکان سنجی استخراج نظام اعتقادی
نویسنده:
احمد شاکرنژاد*
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1395 (پياپي 83)، پاييز 1395 شماره3
بررسی و نقد انتقادات شیخ مفید بر دیدگاه انسانشناختی شیخ صدوق
نویسندگان:
علی الله بداشتی
،
اصغر رمضانی
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1397 شماره 89
نقد مکتبهاى اصولى از دیدگاه شهید مصطفى خمینى
نویسنده:
احمد مبلغی
،
مقاله نشریه: حوزه » سال 1376 شماره 82-81
تفسیر المنیر در نگاه نقد و بررسی
نویسنده:
محمد علی رضایی کرمانی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1375 7-8