هویتشناسی قاعدۀ «قال، و لمیقل، کما قال» و کارکرد آن در تفسیر قرآن
نویسنده:
عبدالحمید واسطی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1401 شماره 104
کلیدواژه:
قواعد تفسیری
،
زبانشناسی ساختاری
،
روابط همنشینی و جانشینی
،
قاعدۀ قال و لمیقل
،
الگوریتم فهم متن
چکیده:
«قواعد تفسیری»، دستورالعملهای کلانی هستند که برای دستیابی به فهمی موجّه از متن شکل گرفتهاند. یکی از مهمترین دستورالعملها در عملیات تفسیر، چگونگی کشف دو لایۀ «ژرفساخت و روساخت»، و فرآیندی است که در روابط «همنشینی و جانشینی» در زنجیره کلمات اعمال شده است. تبیین این مطلب در زبانشناسی ساختارگرا و دستور زبان گشتاری صورت پذیرفته است. حال آیا این نحوه تحلیل در آیات قرآن نیز قابل تطبیق است؟ آیا مستندی دروندینی دارد؟ آیا میتوان آن را بهصورت یک «قاعدۀ تفسیری» نشان داد؟ و چگونه میتوان از آن استفاده کرد؟
در این مقاله تلاش شده تبیین گردد که روش تحلیل زبانشناسانه، اختصاص به متن خاص ندارد و در متن قرآن نیز جاری است، و همچنین مستنداتی از عملکرد ائمه (ع) در استفاده از این روش ارائه شده و بهصورت یک قاعدۀ قرآنی با عنوان «قاعدۀ قال و لمیقل» صورتبندی گردیده و نحوه استفادۀ قدمبهقدم از آن در یک نمونه از آیات تطبیق شده است.
«قواعد تفسیری»، دستورالعملهای کلانی هستند که برای دستیابی به فهمی موجّه از متن شکل گرفتهاند. یکی از مهمترین دستورالعملها در عملیات تفسیر، چگونگی کشف دو لایۀ «ژرفساخت و روساخت»، و فرآیندی است که در روابط «همنشینی و جانشینی» در زنجیره کلمات اعمال شده است. تبیین این مطلب در زبانشناسی ساختارگرا و دستور زبان گشتاری صورت پذیرفته است. حال آیا این نحوه تحلیل در آیات قرآن نیز قابل تطبیق است؟ آیا مستندی دروندینی دارد؟ آیا میتوان آن را بهصورت یک «قاعدۀ تفسیری» نشان داد؟ و چگونه میتوان از آن استفاده کرد؟
در این مقاله تلاش شده تبیین گردد که روش تحلیل زبانشناسانه، اختصاص به متن خاص ندارد و در متن قرآن نیز جاری است، و همچنین مستنداتی از عملکرد ائمه (ع) در استفاده از این روش ارائه شده و بهصورت یک قاعدۀ قرآنی با عنوان «قاعدۀ قال و لمیقل» صورتبندی گردیده و نحوه استفادۀ قدمبهقدم از آن در یک نمونه از آیات تطبیق شده است.
هویتشناسی قاعدۀ «قال، و لمیقل، کما قال» و کارکرد آن در تفسیر قرآن
1/1/1401 12:00:00 AM
برای این سند علمی فایلی وجود ندارد
کارکرد «توحید اجتماعی» در فلسفه دانش تفسیر
نویسندگان:
محمد عرب صالحی
،
فریده پیشوایی
،
مقاله نشریه: مطالعات علوم قرآن » سال 1401 شماره 4
قاعده نیت و گستره آن
نویسنده:
علیرضا فرحناک*
،
مقاله نشریه: فقه » سال 1399 دوره 27، شماره 103 (پاییز 1399)
روش پژوهش و مراحل آن در دانش تفسیر قرآن
نویسنده:
حمید زمانیان
،
مقاله نشریه: اسلام پژوهان » سال 1397 شماره هشتم - پاییز 97
جایگاه و کارکرد اشعار و امثال عربی در تفسیر مجمع البیان طبرسی
نویسنده:
سید مرتضی حسینی
،
مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1396 شماره 8
قاعده ترجمه لغات مشترک فارسی و عربی و بررسی آن در ترجمههای معاصر قرآن کریم
نویسنده:
کاظم مصباح
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1396 شماره 83
بینا متنی قرآنی و کارکرد خاص آن در سبک شعری ادونیس
نویسندگان:
آزاده قادری
،
عباس گنجعلی
،
مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1392 شماره 4
نهاد مذهبی وقف و کارکرد خدمات اجتماعی آن در دوران قاجار
نویسنده:
رضا فلاح زاده
،
مقاله نشریه: فرهنگ پژوهش » سال 1400 شماره 45- بهار 1400