تبیین ادله فقهی نظریه تخییری بودن حق قصاص
نویسندگان:
سید هاشم آل طه
،
احمد حاجی ده آبادی
،
سید هاشم آل طه
،
احمد حاجی ده آبادی
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1400 شماره 2
چکیده:
مطابق با نظریۀ تخییری بودنِ حق قصاص، ولیِ دم و مجنیٌ‌علیه میان قصاص و مطالبۀ دیه مخیرند. درمقابل، طرفداران نظریۀ تعیینی بودنِ حق قصاص معتقدند اولیای دم و مجروحان در جنایات عمدی، بدون رضایت جانی، حق مطالبۀ دیه را ندارند. قانون‌گذار جمهوری اسلامی از ابتدا نظریۀ تعیینی را به‌دلیل شهرت فتوایی، مبنای قانون مجازات اسلامی قرار داد. اما از آنجا که این نظریه در عمل با مشکلات و تبعات منفی‌ای ازقبیلِ هدر رفتنِ خون مقتول مواجه است، قانون‌گذار در سال 1392 به تبعیت از برخی فقها تصویب کرد در مواردی که قصاص مشروط به رد فاضل دیه است ولیِ دم حق مطالبۀ دیه را دارد. با این همه، برخی از مشکلات عملیِ نظریۀ تعیینی کماکان باقی است و تنها راه رفع این مشکلات، حاکمیت نظریۀ تخییری بودنِ حق قصاص در قانون است. اما قانون‌گذار با تصور این‌که ادلۀ این نظریه در فقه امامیه شاذ و مبانی آن ضعیف است آن را مبنای قانون قرار نداده است. این نوشتار سعی دارد اثبات کند این نظریه شاذ نیست و ادلۀ فقهی آن از اتقان لازم برخوردار است.
مطابق با نظریۀ تخییری بودنِ حق قصاص، ولیِ دم و مجنیٌ‌علیه میان قصاص و مطالبۀ دیه مخیرند. درمقابل، طرفداران نظریۀ تعیینی بودنِ حق قصاص معتقدند اولیای دم و مجروحان در جنایات عمدی، بدون رضایت جانی، حق مطالبۀ دیه را ندارند. قانون‌گذار جمهوری اسلامی از ابتدا نظریۀ تعیینی را به‌دلیل شهرت فتوایی، مبنای قانون مجازات اسلامی قرار داد. اما از آنجا که این نظریه در عمل با مشکلات و تبعات منفی‌ای ازقبیلِ هدر رفتنِ خون مقتول مواجه است، قانون‌گذار در سال 1392 به تبعیت از برخی فقها تصویب کرد در مواردی که قصاص مشروط به رد فاضل دیه است ولیِ دم حق مطالبۀ دیه را دارد. با این همه، برخی از مشکلات عملیِ نظریۀ تعیینی کماکان باقی است و تنها راه رفع این مشکلات، حاکمیت نظریۀ تخییری بودنِ حق قصاص در قانون است. اما قانون‌گذار با تصور این‌که ادلۀ این نظریه در فقه امامیه شاذ و مبانی آن ضعیف است آن را مبنای قانون قرار نداده است. این نوشتار سعی دارد اثبات کند این نظریه شاذ نیست و ادلۀ فقهی آن از اتقان لازم برخوردار است.
تبیین ادله فقهی نظریه تخییری بودن حق قصاص
3/21/2021 12:00:00 AM
برای این سند علمی فایلی وجود ندارد
نظریه اختیاری بودن ظهور مبتنی بر نظریه اختیاری بودن سرنوشت
نویسنده:
حسین الهی نژاد*
،
مقاله نشریه: پژوهش های مهدوی » سال 1398 پاییز 1398 شماره 30
جستاری در نظریه ایقاع بودن وصیت
نویسنده:
حمید مسجد سرایی
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1394 شماره 1
جستاری در نظریه ایقاع بودن وصیت
نویسنده:
حمید مسجد سرائی
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1398 شماره 100
ماهیت فقهی امنیت؛ حق یا حکم؟
نویسنده:
سیف الله صرامی*
،
مقاله نشریه: فقه حکومتی » سال 1397 بهار و تابستان 1397 شماره5
ادله فقهی حفظ مکان‌خاطره ها در شهر
نویسندگان:
عبدالله امیدی فرد
،
سید مهدی هاشمی
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1401 شماره 26
واکاوی فقهی مستندات ماده 412 قانون مجازات (قصاص شکستگی دندان)
نویسنده:
مهدی نارستانی
،
مقاله نشریه: فقه » سال 1402 شماره 3 (فصل پاییز- پیاپی 115)