تبیین علل ضعف‌های اخلاقی در اندیشۀ علامه طباطبایی و مک‌ناتن

مقاله نشریه: پژوهش‌های عقلی نوین » سال 1399 شماره 10
چکیده:
مک­ناتن براساس دیدگاه خاص­گرایی و هم­چنین وظیفه‌گرایی (در معنای موردنظر خویش) معتقد است تبیین انگیزش اخلاقی و هم­چنین تبیین علل ضعف­های اخلاقی باید براساس موقعیتی سنجیده شود که فعل در آن رخ می‌‌دهد. وی اعتقاد دارد زمانی‌‌که شخص در موقعیت انجام فعل قرار می‌‌گیرد، می‌‌تواند از موقعیت خود، دو نوع درک یعنی درک عام و درک محدود داشته باشد. وی درک عام از موقعیت را به افراد بافضیلت نسبت داده و معتقد است اگر شخص به درک عام دست یابد هرگز دچار ضعف اخلاقی نخواهد شد. مک­ناتن ضعف اخلاقی را در حوزۀ درک محدود بررسی کرده و عواملی همچون جذابیت فعل غیراخلاقی، غلبۀ احساس بر عقل و قوی بودن ملاحظات غیراخلاقی از ملاحظات اخلاقی را سبب درک محدود از موقعیت و ضعف اخلاقی برمی‌‌شمارد. از سوی دیگر علامه طباطبایی نیز در شکل‌گیری مفاهیم اخلاقی، درک شخص از موقعیت را مدنظر قرار داده‌ و همین امر زمینۀ مقایسۀ اندیشۀ دو متفکر را در حوزۀ تبیین علل ضعف­های اخلاقی فراهم آورده است. علامه نیز به دو نوع درک عام و محدود از موقعیت اشاره می‌‌کند. ایشان درک عام را به افراد دارای ایمان قوی اختصاص داده‌ و علت درک محدود را ضعف ایمان، جهالت اختیاری، برتر دانستن لذت­های قوای شهوی و غضبی و ضعف اراده (ناشی از عواطف، ملکات اخلاقی، جو اجتماعی) می‌‌داند. درنتیجه هر دو متفکر در حوزۀ تبیین علل ضعف­های اخلاقی به دو نوع درک عام و محدود از موقعیت اشاره نموده و درک عام را به افراد بافضیلت اختصاص داده‌اند و هم­چنین مسئلۀ ضعف اخلاقی را در حوزۀ درک محدود بررسی نموده‌اند.

مبانی اخلاقی علامه طباطبایی

مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1387 شماره 11

اندیشه سیاسی علامه طباطبایی

نویسنده: مصطفی زهرایی ،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1377 سال اول - شماره اول - تابستان 77

اندیشه تاریخی علامه طباطبایی

نویسنده: حسن احمدیان دلاویز ، استاد راهنما: محسن الویری ، استاد مشاور 1: سیدحسین فلاح زاده ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1389 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]

نظریه فرهنگی در اندیشه علامه طباطبایی

نویسنده: امین اسدپور ، استاد راهنما: حسین سوزنچی ، استاد مشاور 1: سیدمحمدحسین هاشمیان ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]

بررسی تطبیقی رشد اخلاقی در اندیشه علامه طباطبایی ، شهید مطهری و کولبرگ

نویسنده: نصراله درویشی ، استاد راهنما: محسن قمی ، استاد مشاور 1: محمدرضا احمدی کاشانی ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1394 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]

اندیشه های کلامی علامه طباطبایی

نویسنده: مصطفی خلیلی ، استاد راهنما: محمدمهدی گرجیان ، استاد مشاور 1: احمد عابدی ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1382 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]

نسبت امنیت سیاسی و آزادی در اندیشه علامه طباطبایی

مقاله نشریه: نشریه پژوهش های دفاعی امنیتی اسلام » سال 1401 دوره 1، شماره 1 (بهار و تابستان 1401)

تبیین مبانی انسان‌‌شناختی نظریه المعرفه علامه طباطبایی(ره)

مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1402 شماره3(پیاپی43)

ویژگی‌های اخلاقی جامعه‌ی مطلوب دراندیشه علامه طباطبایی

نویسنده: مهدی سلطانی ،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1390 شماره 23
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397