اقتدار مدنی روحانیت و چالش‌های نوین آن
نویسنده:
عبدالوهاب فراتی
،
عبدالوهاب فراتی
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1396 شماره 80 - زمستان 96
چکیده:
روحانیت از این جهت که سازمانی شکلگرفته بر پایه یکی از نیازهای اصلی اجتماعی، یعنی نیاز به دین است، یکی از نهادهای جامعه مدنی و البته قدرتمند‌ترین آنها در ایران به شمار می‌آید. کارویژه ذاتی این نهاد، فهم دین، تبلیغ و ترویج دین و اجرای مناسک آن است که البته در شرایط خاص تاریخی، ممکن است وظایف تاریخمندی بدانها اضافه کند. نهادهای مدنی بهعنوان واحدهای تشکیل‌دهندة جامعه مدنی، در مقابل نهادهای سیاسی مطرح می‌شوند. وجه اصلی متمایزکننده آنها این است که «کنش جمعی» خود را بدون اجبار و آمریت سیاسی سامان می‌دهند؛ ازاینرو، مدنیت سازمانی مثل روحانیت، از یک سو در گرو سیاسی نشدن و حفظ استقلال آن از حاکمیت سیاسی و از سوی دیگر، حفظ اعتبار و کارآمدی آن در جامعه اسلامی است. بااینهمه، در سالهای پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و ورود روحانیت به برخی از ارکان حکومت اسلامی، به وجه مدنی این نهاد آسیب رسیده و از توانمندی آن در چنین حوزهای کاسته شده است. این مقاله بدون اینکه تأکیدی بر لزوم بازگشت روحانیت به کارکردهای سنتی خود داشته باشد و به حضور خود در حکومت اسلامی پایان بخشد، تنها میکوشد عوامل تقلیلدهنده اقتدار اجتماعی روحانیت را طی چند دهه اخیر تحلیل کند. اینکه این عوامل کداماند و چگونه توانستهاند مدنیت این نهاد را تحتالشعاع قرار دهند، پرسشهایی است که این مقاله درصدد بررسی آنهاست.
روحانیت از این جهت که سازمانی شکلگرفته بر پایه یکی از نیازهای اصلی اجتماعی، یعنی نیاز به دین است، یکی از نهادهای جامعه مدنی و البته قدرتمند‌ترین آنها در ایران به شمار می‌آید. کارویژه ذاتی این نهاد، فهم دین، تبلیغ و ترویج دین و اجرای مناسک آن است که البته در شرایط خاص تاریخی، ممکن است وظایف تاریخمندی بدانها اضافه کند. نهادهای مدنی بهعنوان واحدهای تشکیل‌دهندة جامعه مدنی، در مقابل نهادهای سیاسی مطرح می‌شوند. وجه اصلی متمایزکننده آنها این است که «کنش جمعی» خود را بدون اجبار و آمریت سیاسی سامان می‌دهند؛ ازاینرو، مدنیت سازمانی مثل روحانیت، از یک سو در گرو سیاسی نشدن و حفظ استقلال آن از حاکمیت سیاسی و از سوی دیگر، حفظ اعتبار و کارآمدی آن در جامعه اسلامی است. بااینهمه، در سالهای پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و ورود روحانیت به برخی از ارکان حکومت اسلامی، به وجه مدنی این نهاد آسیب رسیده و از توانمندی آن در چنین حوزهای کاسته شده است. این مقاله بدون اینکه تأکیدی بر لزوم بازگشت روحانیت به کارکردهای سنتی خود داشته باشد و به حضور خود در حکومت اسلامی پایان بخشد، تنها میکوشد عوامل تقلیلدهنده اقتدار اجتماعی روحانیت را طی چند دهه اخیر تحلیل کند. اینکه این عوامل کداماند و چگونه توانستهاند مدنیت این نهاد را تحتالشعاع قرار دهند، پرسشهایی است که این مقاله درصدد بررسی آنهاست.
اقتدار مدنی روحانیت و چالش‌های نوین آن
3/21/2017 12:00:00 AM
واکاوی چالش‌های اقتصادیِ مقاومت اسلامی و راهکارهای قرآنی آن
نویسندگان:
فرزانه سبحانی چگنی
،
سیدحسین شفیعی دارابی
،
مقاله نشریه: مطالعات علوم قرآن » سال 1400 شماره 3
برجام و تاثیرات آن بر نظم نوین خاورمیانه
ارائه دهنده:
محمد ستوده
،
مقصود رنجبر
،
کرسی و نشست: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی » مرکز همکاری‌های علمی و بین‌الملل » نشست علمی - 1394
بررسی شخص‌‌بودن خداوند و چالش‌های آن از منظر حکمت متعالیه
نویسندگان:
محمد باقر دهقان
،
یارعلی کرد فیروزجائی
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1402 بهار 1401 مسلسل 51
قیام تنباکو و اقتدار مرجعیت
نویسنده:
عبدالکریم پاک نیا تبریزی
،
مقاله نشریه: مجله ره توشه » سال 1399 شماره 1 رمضان
چالش‌های امنیتی و نظامی در دولت اسلامی و راهکارهای برون‌رفت از آن
نویسنده:
زهرا اسدی پیری
،
مقاله نشریه: فرهنگ پژوهش » سال 1398 شماره 40-زمستان1398
شرکت‌های تجاری فارس در دوره قاجار و چالش‌های داخلی و خارجی آن
نویسندگان:
محمد علی رنجبر
،
فاطمه بینشی فر
،
مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1402 شماره 2- تابستان 1402 - مسلسل 94
نقش ترجمه و الزامات آن در تحقق تمدن نوین اسلامی
مقاله نشریه: مدیریت دانش اسلامی » سال 1402 دوره 5، شماره 1 (بهار و تابستان 1402)