چکیده:
همیت و جایگاه موضوع در دو قرن اخیر, مسأله (تجربه دینى) براى دین پژوهان و دانش وران و آنان که به رشد مطالعات دینى علاقه مند بوده اند, موضوعى اساسى و حیاتى بوده است. در این دو سده, دین هماره امرى تجربى تلقى شده است و نگرش گزاره اى نسبت به دین آهسته آهسته از صحنه تحقیقات دین شناسانه به کنارى خزیده است. حیات دینى مجموعه اى از عقاید و یا آداب و مناسک خاصى نیست, بلکه جنبه اى از تجربه دینى را در اختیار انسان قرار مى دهد.
هرچند خود پدیده تجربه دینى سابقه اى طولانى داشته, فراگیر و همگانى است, اما اندیشه تجربه دینى به عنوان یک مسأله و یک نظریه, جدید و نو است. ظهور این مفهوم به اواخر قرن هجدهم باز مى گردد, که بیشتر تحت تأثیر طرح فریدریش شلایرماخر Friedrich Schleiermacher (1768ـ1834) مطرح شد. مطالعه زمینه هاى تاریخى ما را با این واقعیت آشنا مى کند که عواملى چند, شرایط را براى اعلام برنامه شلایرماخر فراهم ساخت.الهیات طبیعى (Natural Theology) که از سوى توماس آکویناس Thomas Aquinas (حدود 1224ـ1274) شدیداً حمایت مى شد با فرا رسیدن عصر جدید به افول گرایید. دیوید هیوم David Hume (1711ـ1776) بیش از همه در مخالفت با الهیات طبیعى نقش داشت. او با تکیه بر مبانى تجربه گروى, ارکان و عناصر مختلف الهیات طبیعى, مانند برهان نظم و برهان معجزه, را مورد تردید قرار داد و از این طریق آن را با انتقاد جدى مواجه ساخت. در این هنگام, حفظ دین و ارائه توجیه معقولى از دیانت نیازمند طرحى جدید بود. شلایرماخر با تأکید, اعلان کرد که ادله اثبات خدا پوسته دین را تشکیل مى دهد, اما قلب دین تجربه است و از این رو دین مى تواند به حیات خود ادامه دهد.

دانــلود