مواجهه با مسئلۀ علیت ذهنی از منظر صدرالمتألهین

نویسندگان:

سیدحسین جمالیان زاده ،

سیِّد احمد فاضلی ،

مهدی ذاکری ،

مقاله نشریه: پژوهش‌های عقلی نوین » سال 1402 شماره 16

کلیدواژه: علیّت ذهنی ، حکمت متعالیه ، ذهن و بدن ، تعیّن مضاعف ، طرد علّی ، لزوم تماس ، جفت شدن

چکیده:
مسئلۀ علیّت ذهنی در پی تبیین چگونگی کنش و واکنش ذهن و بدن نسبت به یکدیگر است. هر نظریۀ کارآمد در فلسفۀ ذهن، باید ظرفیت پاسخ‌گویی به مسئلۀ علیّت ذهنی را دارا باشد. ضعف دوگانه‌انگاری در ارائۀ تبیین صحیح برای این مسئله، موجب شد فیزیکالیست‌ها ذهن مجرّد را کنار نهند و از این طریق در پی حل این مشکل برآیند. با این حال، فیلسوفان ذهن نیز همچون دوگانه‌انگاران نتوانسته‌اند پاسخی مناسب به این مسئله بدهند. ملاصدرا مشکل هر دو طیف را عدم نگاه جامع به نفس می‌داند و خود با ترسیم درست تمام حقیقت نفس و چگونگی ظهور آن از بدن، به مشکلات تعیّن مضاعف، شبه‌پدیدارگرایی، مسئلۀ طرد، مشکل لزوم تماس، مشکل جفت شدن و استدلال علیّت رو به پایین پاسخی درخور ارائه می‌دهد.

دانــلود

اسناد مشابه

سامانه مدیریت دانش کتابخانه‌ای

مواجهه با مسئلۀ علیت ذهنی از منظر صدرالمتألهین

علیت ذهنی

براهین کامل بودن جهان موجود در حل مسئلة شر از منظر صدرالمتألهین

سعادت و شقاوت از منظر صدرالمتألهین

فلسفه اسلامی متأخر و مسئله هیومی علیّت

بررسی مسئله جمعیت از منظر اسلام

سنجش تطبیقی مسئله وجود ذهنی از دیدگاه ابن سینا و فخر رازی

علیت از نظر کانت

بررسی تطبیقی اصل علیت از منظر غزالی و علامه طباطبایی

عقلانیت کنش اجتماعی، از منظر حکمت اسلامی در مواجهه با سنت وبری

عقلانیت کُنشِ اجتماعی، از منظر حکمت اسلامی در مواجهه با سنت وِبِری