علیت ذهنی
نویسنده:
مهدی ذاکری
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1389 شماره 58
کلیدواژه:
علیّت ذهنی
،
دوگانهانگاری
،
اصالت تعامل
،
فیزیکالیسم
،
طرد علّی
،
برونگرایی
،
بستهبودن فیزیک.
چکیده:
مسئلۀ علیّت ذهنی- دستکم از زمان دکارت - از مهمترین مسائل فلسفۀ ذهن بوده است. فیلسوفان دکارتی از آنجا که تعامل علّی نفس و بدن را مشکلساز میدانستند، هر یک به شیوهای رابطۀ علّی مستقیم میان نفس و بدن را کنار گذاشتند. با این حال، این مسئله با کنارگذاشتن نفس مجرّد دکارتی در دورۀ معاصر نیز حل نشده است و همچنان از مهمترین مسائل است. اگر مسئلۀ ذهن و بدن را اساسیترین مسئله در فلسفۀ ذهن معاصر به حساب آوریم، دستکم یک صورت مسئلۀ ذهن و بدن مسئلۀ علیّت ذهنی است. اگر در نظر دکارت تفاوت دو جوهر نفس و بدن مانعی بر سر راه تعامل علّی این دو به حساب میآمد، با اصالت دادن به امور فیزیکی نیز مسئله صورت دیگری پیدا میکند: ذهن چگونه میتواند نیروهای علّیاش را در جهانی که اساساً فیزیکی است، اعمال کند؟ فیلسوفان بر اساس دیدگاههای متفاوتشان دربارۀ علیّت و نیز چیستی ذهن، راهحلهای متفاوتی برای مسئلۀ علیّت ذهنی مطرح کردهاند، که به بخشی از این مسائل در این مقاله پرداخته میشود.
مسئلۀ علیّت ذهنی- دستکم از زمان دکارت - از مهمترین مسائل فلسفۀ ذهن بوده است. فیلسوفان دکارتی از آنجا که تعامل علّی نفس و بدن را مشکلساز میدانستند، هر یک به شیوهای رابطۀ علّی مستقیم میان نفس و بدن را کنار گذاشتند. با این حال، این مسئله با کنارگذاشتن نفس مجرّد دکارتی در دورۀ معاصر نیز حل نشده است و همچنان از مهمترین مسائل است. اگر مسئلۀ ذهن و بدن را اساسیترین مسئله در فلسفۀ ذهن معاصر به حساب آوریم، دستکم یک صورت مسئلۀ ذهن و بدن مسئلۀ علیّت ذهنی است. اگر در نظر دکارت تفاوت دو جوهر نفس و بدن مانعی بر سر راه تعامل علّی این دو به حساب میآمد، با اصالت دادن به امور فیزیکی نیز مسئله صورت دیگری پیدا میکند: ذهن چگونه میتواند نیروهای علّیاش را در جهانی که اساساً فیزیکی است، اعمال کند؟ فیلسوفان بر اساس دیدگاههای متفاوتشان دربارۀ علیّت و نیز چیستی ذهن، راهحلهای متفاوتی برای مسئلۀ علیّت ذهنی مطرح کردهاند، که به بخشی از این مسائل در این مقاله پرداخته میشود.
علیت ذهنی
3/21/2010 12:00:00 AM
انواع ویژگیهای ذهنی و تمایز ذهنی ـ فیزیکی
نویسنده:
یاسر خوشنویس
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1389 شماره 57
معجزه و قانون علیت
نویسندگان:
علی پریمی
،
رحیم لطیفی
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1388 زمستان 88 - مسلسل 2
چیستی وجود ذهنی در نظام حکمت صداریی
نویسنده:
محمدجواد پاشایی
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1390 تابستان و پاییز 90 - مسلسل 9 - 8
بازخوانی تفسیر حکمت متعالیه از علیت
نویسندگان:
محمد سربخشی
،
علیرضا کرمانی
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1402 تابستان1401 مسلسل 52