کاوشى در مباحث کلامى مجمع البیان
نویسنده:
سید موسی صدر
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1381 29-30
کلیدواژه:
مجمع البیان
،
مباحث کلامى
،
نوآورى طبرسى
،
فضیلت فرشتگان
،
حبط عمل
،
ایمان و کفر
،
جبرگرایان
،
معتزله
،
طبرسى
چکیده:
بررسى مباحث کلامى در تفسیر »مجمع البیان« اثر طبرسى است. نویسنده نخست به چگونگى طرح مباحث کلامى در مجمع البیان پرداخته و از چند نکته سخن گفته است: 1- مباحث کلامى به سه شکل مطرح است؛ الف - تعریف مفهوم، ب - اثبات یا نفى، ج - دفاع از یک عقیده و رفع شبهه. 2- دو بخش نخست حجم بیشترى از قسم سوم دارد با این تفاوت که بخش اول تکرار نشده است امّا بخش دوم از زوایاى گوناگون تکرار شده است. 3- نوک پیکان انتقاد طبرسى به سمت جبرگرایان و در مرحله بعد معتزله است 4- از روایات اهل بیت )ع( در مباحث کلامى کمتر استفاده شده است و راز آن این است که طبرسى در مقام نفى یا اثبات بوده است تا تحلیل و ارائه یک نظریه کامل. 5- رویکرد کلامى طبرسى نقش زیادى در تفسیر آیات داشته است. 6- نوآورى طبرسى بیشتر در ساحت نقد و اثبات است تا پردازش تحلیلى یک نظریه و 7- برخى دیدگاههاى طبرسى نادر و گاه قابل نقد است؛ مثل فضیلت فرشتگان، حبط عمل، ایمان. در ادامه، نویسنده فهرستى از موضوعات کلامى مطرح شده را ذیل چند محور آورده است: توحید، نبوت، معاد، انسان، امامت، ایمان و کفر، عقل و معرفت و... .
بررسى مباحث کلامى در تفسیر »مجمع البیان« اثر طبرسى است. نویسنده نخست به چگونگى طرح مباحث کلامى در مجمع البیان پرداخته و از چند نکته سخن گفته است: 1- مباحث کلامى به سه شکل مطرح است؛ الف - تعریف مفهوم، ب - اثبات یا نفى، ج - دفاع از یک عقیده و رفع شبهه. 2- دو بخش نخست حجم بیشترى از قسم سوم دارد با این تفاوت که بخش اول تکرار نشده است امّا بخش دوم از زوایاى گوناگون تکرار شده است. 3- نوک پیکان انتقاد طبرسى به سمت جبرگرایان و در مرحله بعد معتزله است 4- از روایات اهل بیت )ع( در مباحث کلامى کمتر استفاده شده است و راز آن این است که طبرسى در مقام نفى یا اثبات بوده است تا تحلیل و ارائه یک نظریه کامل. 5- رویکرد کلامى طبرسى نقش زیادى در تفسیر آیات داشته است. 6- نوآورى طبرسى بیشتر در ساحت نقد و اثبات است تا پردازش تحلیلى یک نظریه و 7- برخى دیدگاههاى طبرسى نادر و گاه قابل نقد است؛ مثل فضیلت فرشتگان، حبط عمل، ایمان. در ادامه، نویسنده فهرستى از موضوعات کلامى مطرح شده را ذیل چند محور آورده است: توحید، نبوت، معاد، انسان، امامت، ایمان و کفر، عقل و معرفت و... .
کاوشى در مباحث کلامى مجمع البیان
3/21/2002 12:00:00 AM
مفتاح مجمع البیان
نویسندگان:
محمود لطیفی
،
مهدی مهریزی
،
حسین مغیثی
،
عباس کوثری
،
محسن سادات
،
عبدالرحیم حجتی
،
محمود مهدیپور
،
کتاب: پژوهشکده باقرالعلوم - 1394
اسباب نزول در تفسیر مجمع البیان
نویسنده:
علی فصیحی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1374 شماره 1
رویکرد ادبى - تفسیرى مجمع البیان
نویسنده:
مرتضی ایروانی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1381 29-30
تأملی در نقد «ذهبی» از مجمع البیان
نویسنده:
محمد حسن مددی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1381 29-30
نقدى سندشناسانه بر احادیث مجمع البیان
نویسنده:
نعمت اللَّه صالحی نجف آبادی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1381 29-30
کاوشی در ابعاد کلامی نظریۀ «حق الطاعة»
نویسندگان:
بهنام طالبی طادی (نویسنده مسئول)
،
حسین علی سعدی
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1397 شماره 92