تناسب میان حکم و موضوع با رویکردی به کارکرد ابزاری عرف

نویسندگان:

ابوالفضل علیشاهی ،

مهدی دهقان ،

عبداله بهمن پوری ،

مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1396 شماره 2

کلیدواژه: مناسبت حکم و موضوع ، حکم شرعی ، عرف ، استنباط احکام ، ارتکازات عقلایی

چکیده:
رسالت فقیه، پیش از اجتهاد احکام، شناخت روش صحیح اجتهاد است و بدون این شناخت، نمی توان به شریعت دست یافت. در شریعت، احکام شرعی بر سه پایه اصلیِ حکم، موضوع حکم و متعلق استوار است. در استنباط احکام شرعی، گاه موضوع و یا حالات و شرایط موضوع دچار تغییر می شود که دگرگونی در حکم را در پی دارد. مناسبت بین حکم و موضوع، مناسبت ها و مناط هایی است که هنگام نگاه به یک دلیلی، به صورت ارتکازی، ذهن انسان به آن سبقت می گیرد. این پژوهش تلاش نموده است تا مناسبات بین موضوع و حکم و اهمیّت آن را در دیدگاه فقها و اصولیانِ مشهور بررسی نماید. یکی از مهمترین دستاوردهای پژوهش، اثبات این امر است که بر اساس نصوص و روایات موجود، می توان برای بسیاری از موضوعات جدید و نوپیدا؛ مانند موضوعات گذشته، حکم اولی صادر نمود، بدون اینکه به ورطه قیاس افتد و دیگر لازم نیست بیش از اندازه، به عناوین ثانوی تمسک جست.

دانــلود

اسناد مشابه

سامانه مدیریت دانش کتابخانه‌ای

تناسب میان حکم و موضوع با رویکردی به کارکرد ابزاری عرف

تناسب میان حکم و موضوع با رویکردی به کارکرد ابزاری عرف

تناسب و ارتباط میان سوره هاى قرآن

حکم خوردن جلبک: میان حلیّت و حرمت

بازپژوهی ولایت حاکم در صدور حکم به ثبوت‌هلال و تحلیل گستره‌ی نفوذ حکم میان مکلّفان

«همشناسی فرهنگی» به مثابه الگوی ارتباطات میان فرهنگی در قرآن؛ رویکردی تطبیقی

بازخوانی دلیل تعظیم شعائر؛ حکم ، موضوع و متعلق

نقش واسطه ای خودمهارگری در رابطه دلبستگی به خدا با کارکرد خانواده در میان متاهلین شهر قم

تناسب و سازگاری وجودی به منزلۀ ارزش‌ بنیادین

نظریه تناسب ساموئل کلارک درباره ارزش اخلاقی و مقایسه اجمالی آن با نظریه تناسب وجودی

رویکردى اسلامى به آزادى و حقوق بشر