تناسب و سازگاری وجودی به منزلۀ ارزش بنیادین
نویسنده:
محمدعلی مبینی
،
محمدعلی مبینی
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1392 شماره 69
چکیده:
مفهوم تناسب و هماهنگی، پیوند وثیقی با مفهوم خوبی دارد و در بسیاری از موارد این مفهوم در معنای خوبی لحاظ می‌شود. خوب‌بودن یک وسیله برای یک هدف، به معنای مناسب‌بودن آن وسیله برای رسیدن به آن هدف است و خوب‌بودن یک چیز برای انسان به معنای مناسب‌بودن آن برای انسان است. در این مقاله، ادعا می‌شود که خوبی ارزشی و به‌ویژه خوبی اخلاقی نیز بر اساس مفهوم تناسب قابل تبیین است. مدعای اصلی این است که همۀ ارزش‌ها به‌ویژه ارزش‌های اخلاقی از تناسب و هماهنگی وجودی برمی‌خیزند و اساسی‌ترین تناسب و هماهنگی که خاستگاه ارزش است، تناسب و هماهنگی وجودی میان خداوند و مخلوقات او است. نظریه‌های دیگری نیز وجود دارند که ارزش اخلاقی را بر اساس مفهومی از تناسب تبیین کرده‌اند، ولی از آن‌جا که معنایی فراگیر از آن را در ذهن نداشته‌اند، از تبیین ارزش در پایه‌ای‌ترین مرحله ناکام مانده‌اند. تناسبی که در این مقاله خاستگاه ارزش شمرده می‌شود، تناسبی فراگیر و مطلق است که میان همۀ موجودات و در رأس آن میان مخلوقات و خداوند برقرار می‌شود و در این گونه تناسب، هر موجودی هم جایگاه وجودی خود را در عالم به رسمیت می‌شناسد و به آن پایبند می‌ماند و هم نقش وجودی موجودات دیگر را نسبت به خود پذیرا خواهد بود. چنین تبیینی از ارزش هم با ارتکازات ما هم‌خوانی دارد و هم پاسخی قانع‌کننده به بسیاری از پرسش‌ها فراهم می‌کند.
مفهوم تناسب و هماهنگی، پیوند وثیقی با مفهوم خوبی دارد و در بسیاری از موارد این مفهوم در معنای خوبی لحاظ می‌شود. خوب‌بودن یک وسیله برای یک هدف، به معنای مناسب‌بودن آن وسیله برای رسیدن به آن هدف است و خوب‌بودن یک چیز برای انسان به معنای مناسب‌بودن آن برای انسان است. در این مقاله، ادعا می‌شود که خوبی ارزشی و به‌ویژه خوبی اخلاقی نیز بر اساس مفهوم تناسب قابل تبیین است. مدعای اصلی این است که همۀ ارزش‌ها به‌ویژه ارزش‌های اخلاقی از تناسب و هماهنگی وجودی برمی‌خیزند و اساسی‌ترین تناسب و هماهنگی که خاستگاه ارزش است، تناسب و هماهنگی وجودی میان خداوند و مخلوقات او است. نظریه‌های دیگری نیز وجود دارند که ارزش اخلاقی را بر اساس مفهومی از تناسب تبیین کرده‌اند، ولی از آن‌جا که معنایی فراگیر از آن را در ذهن نداشته‌اند، از تبیین ارزش در پایه‌ای‌ترین مرحله ناکام مانده‌اند. تناسبی که در این مقاله خاستگاه ارزش شمرده می‌شود، تناسبی فراگیر و مطلق است که میان همۀ موجودات و در رأس آن میان مخلوقات و خداوند برقرار می‌شود و در این گونه تناسب، هر موجودی هم جایگاه وجودی خود را در عالم به رسمیت می‌شناسد و به آن پایبند می‌ماند و هم نقش وجودی موجودات دیگر را نسبت به خود پذیرا خواهد بود. چنین تبیینی از ارزش هم با ارتکازات ما هم‌خوانی دارد و هم پاسخی قانع‌کننده به بسیاری از پرسش‌ها فراهم می‌کند.
تناسب و سازگاری وجودی به منزلۀ ارزش بنیادین
3/21/2013 12:00:00 AM
نسبی گرایی زبانی تناسب و سازگاری وجودی به منزله ارزش بنیادین
نویسنده:
محمدعلی مبینی*
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1392 (پياپي 69)، بهار 1392 شماره1
گونه شناسی خوبی اخلاقی در نظریه تناسب وجودی
نویسنده:
محمدعلی مبینی*
،
مقاله نشریه: نشریه تاملات اخلاقی » سال 1401 دوره 3، شماره 3 (پاییز 1401)
نظریه تناسب ساموئل کلارک درباره ارزش اخلاقی و مقایسه اجمالی آن با نظریه تناسب وجودی
نویسنده:
محمدعلی مبینی*
،
مقاله نشریه: نشریه اندیشه فلسفی » سال 1401 دوره 2، شماره 9 (زمستان 1401)
جهان به منزله پیکر خدا
نویسنده:
سلى مگ فاگ ترجمه مرتضى قرایـى
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1382 شماره 32-31
بررسی جایگاه نظریه تناسب وجودی در مباحث فلسفه اخلاق
نویسنده:
محمدعلی مبینی *
،
مقاله نشریه: پژوهش های اخلاقی » سال 1402 دوره 13، شماره 3 (بهار 1402)
انسان مسلمان به منزله نماد شهری
نویسندگان:
هادی چهاردولی
،
محمد حسین مرادی
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1393 شماره 37
ويرايش نشست " نقد و بررسي فرضيه ي تناسب وجودي در باب ارزش"
نویسنده:
حميده شريفي
،
طرح پژوهشی: ويرايش 1 » از تاریخ: 1396/12/24 تا تاریخ: 1396/12/29
رویکرد اسلامی به تناسب جنسیتی در مشاغل
نویسنده:
محمد مهدی نادری قمی
،
مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1402 شماره2(پیاپی42)
وحدت وجود آیت الله خمینى و ولایت فقیه به منزله خویشتنشناسى
نویسنده:
سلمان البدور ترجمه زهرا پورسینا
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1378 شماره 22-21
علم دینی به منزله مبنایی در باب نحوه تعامل علم و دین
نویسنده:
حسین سوزنچی
،
مقاله نشریه: راهبرد فرهنگ » سال 1388 تابستان 1388 شماره6