تأثیر تلقی ابن‌ سینا از نفس بر تصویر او از جاودانگی

نویسنده:

مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1389 شماره 60

کلیدواژه: ابن سینا ، عقل ، نفس ، جاودانگی ، معاد جسمانی.

چکیده:
در این مقاله نشان می‌دهیم که معاد جسمانی از دیدگاه ابنسینا آموزه‌ای خردگریز است؛ یعنی اثبات عقلی آن ممکن نیست و تنها باید آن را از طریق نقلی - که خود در نهایت مورد تأیید عقل است - پذیرفت. البته، ابن سینا معاد روحانی را به‌لحاظ عقلی قابل اثبات می‌داند؛ از نظر او ذات نفس، عقل است که مجرد بوده و دیگر قوا به دلیل تحققشان از ناحیه تعلق نفس به بدن بهعنوان امری مادی، غیر مجرد‌اند. از آن‌جا که قوّه عقل مجرد است و بعد از مرگ بدن باقی می‌ماند، می‌توان تبیینی فلسفی از لذات و آلام آن ارائه کرد. در نتیجه، معاد روحانی لذات و آلام قوّه عقل است که از ملکات حسنه و رذیله سرچشمه می‌گیرد. اما با توجه به این‌که قوای نباتی و حیوانی در بدن تحقق دارند، با جدایی نفس از بدن نابود شده و از این‌رو، ارائۀ تبیین فلسفی از لذات و آلام آنها - در نظام فلسفی ابن سینا- میسور نیست. در نتیجه، اثبات عقلی معاد جسمانی امکان ندارد. به نظر می‌رسد، این تواضع عقلی بهتر از تلاش‌های ناموفق برای اثبات عقلی معاد جسمانی است.

دانــلود

اسناد مشابه

سامانه مدیریت دانش کتابخانه‌ای

تأثیر تلقی ابن‌ سینا از نفس بر تصویر او از جاودانگی

بررسی رؤیا از دیدگاه ارسطو و ابن‏ سینا

تاثیر اعتقادات فلسفی ابن سینا بر غزالی در تجرد نفس

تأملی در تلقی ژیلسون از هستی شناسی ابن سینا

اثبات جاودانگی نفس در نظر افلاطون و تأثیر آن در برهان بساطت نفس سینوی در اثبات جاودانگی نفس (یک بررسی تاریخی)

فرایند استکمال نفس از دیدگاه ابن سینا

خوانشی فلسفی از تأثیر ماده بر نفس در روایات کافی

نقش اراده در شکل گیری معرفت با تأکید بر آرای ابن‏ سینا و ملاصدرا

تأثیر محیى الدّین عربى بر صدرالمتألّهین و فلسفه او

تاثیر ایمان و ارکان آن بر تکامل نفس

نقدی بر تلقی مورگان و هچ از تفکر استعاری