چکیده:
شیعیان ایران در عصر امام حسن عسکری(ع)، به دلیل دوری مسافت، با نامه‌نگاری از طریق وکلای آن حضرت، پرسش‌های دینی خود را با ایشان در میان می‌گذاشتند. پاره‌ای از پرسش‎های موجود در این نامه‌ها، دارای دلالت‌های مهمی در زمینه سیر تاریخی فکر و فقه شیعه است که در مباحث تاریخ تمدن شیعیان باید مورد توجه قرار گیرد. پژوهش پیش رو، این مکاتبه‌ها را بر اساس مناطق جغرافیایی، و سپس نام راویان، سامان داده و کوشیده است به این پرسش پاسخ دهد که مناطق مختلف ایران در این خصوص چه نقشی ایفا کرده­اند و در مقایسه با یکدیگر، علل و عوامل نگارش نامه­ها و نیز محتوای نامه­های آنها چه بوده است؟نتیجه این پژوهش، رابطه مستقیمی میان جمعیت شیعه و تعداد نامه­ها را ترسیم می­کند و نشان می­دهد که محور اصلی نامه­ها، مسائل فقهی، کلامی و اجتماعی بوده است و در میان شهرهای ایران، قم نقش بیشتری در این مکاتبه‌ها داشته است.

دانــلود