دلالتهای نظریه اعتباریات برای تحول در علوم انسانی
مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1393 شماره 1 (پیاپی 5)
کلیدواژه:
علامه طباطبایی
،
نظریۀ ادراکات اعتباری
،
اعتباریات
،
تحول در علوم انسانی
،
علوم انسانی اسلامی
چکیده:
نظریۀ ادراکات اعتباری، از مهمترین زوایای فلسفۀ اسلامی است که ارائه نظاممند آن به ابداع علامه طباطبایی، صورت گرفت. اهمیت این نظریه در نظام فلسفی علامه طباطبایی آنقدر زیاد است که در اکثر قریب به اتفاق آثار ایشان، اشارهای موجز یا مبسوط به آن شده است. این نظریه با تمایزی که میان ادراکات حقیقی و اعتباری قائل میشود، از یکسو علوم حقیقی را از گزند خطاهای معرفتشناسانه حفظ میکند و از دیگر سو خلأ تئوریکی که میان ذخائر غنی فلسفۀ اسلامی و علوم اجتماعی کاربردی شکل گرفته را پُر مینماید. از این رو، میتواند تأثیر عمیقی بر حوزههای گوناگون علوم انسانی و علوم اجتماعی بگذارد. پیوند اعتباریات با حقایق، از مهمترین اجزای این نظریه است که تمایز جدی آن با رویکردهای اثباتگرا و معناگرا را نشان میدهد. تبیینی که علامه در آثار گوناگون خود از این نظریه داشتهاند، زمینه خوبی برای تحلیل و نقادی رویکردهای اثباتگرا و معناگرا فراهم میکند و بَستر تحول در علوم انسانی ـ بر اساس مبانی و مبادی حکمت اسلامی ـ را فراهم میآورد.
نظریۀ ادراکات اعتباری، از مهمترین زوایای فلسفۀ اسلامی است که ارائه نظاممند آن به ابداع علامه طباطبایی، صورت گرفت. اهمیت این نظریه در نظام فلسفی علامه طباطبایی آنقدر زیاد است که در اکثر قریب به اتفاق آثار ایشان، اشارهای موجز یا مبسوط به آن شده است. این نظریه با تمایزی که میان ادراکات حقیقی و اعتباری قائل میشود، از یکسو علوم حقیقی را از گزند خطاهای معرفتشناسانه حفظ میکند و از دیگر سو خلأ تئوریکی که میان ذخائر غنی فلسفۀ اسلامی و علوم اجتماعی کاربردی شکل گرفته را پُر مینماید. از این رو، میتواند تأثیر عمیقی بر حوزههای گوناگون علوم انسانی و علوم اجتماعی بگذارد. پیوند اعتباریات با حقایق، از مهمترین اجزای این نظریه است که تمایز جدی آن با رویکردهای اثباتگرا و معناگرا را نشان میدهد. تبیینی که علامه در آثار گوناگون خود از این نظریه داشتهاند، زمینه خوبی برای تحلیل و نقادی رویکردهای اثباتگرا و معناگرا فراهم میکند و بَستر تحول در علوم انسانی ـ بر اساس مبانی و مبادی حکمت اسلامی ـ را فراهم میآورد.
دلالتهای نظریه اعتباریات برای تحول در علوم انسانی
3/21/2014 12:00:00 AM
نقش فلسفه در تحول علوم انسانی (بررسی نقش فلسفه در تحول علم کلام)
ناقد:
عزالدین رضانژاد
، ارائه دهنده:
ابراهیم علیپور
،
کرسی و نشست: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی » مرکز همکاریهای علمی و بینالملل » کرسی نقد - 1396
تاملی در باب بایسته های تحول در علوم انسانی: حرکت به سمت تحقق علوم انسانی اسلامی
نویسنده:
حسین سوزنچی
،
مقاله نشریه: راهبرد فرهنگ » سال 1388 بهار 1388 شماره5
فطرت به مثابه یک نظریه انسانشناختی رقیب برای علوم انسانی مدرن
نویسنده:
حسین سوزنچی
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1399 تابستان 99 - مسلسل 44
فطرت به مثابه یک نظریه انسان شناختی رقیب برای علوم انسانی مدرن
نویسنده:
حسین سوزنچی *
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1399 دوره 12، شماره 44 (تابستان 1399)
نظریۀ فطرت؛ بهمثابه مبنای معرفتشناختی علوم انسانی
نویسنده:
قاسم ترخان
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1398 تابستان 98_شماره مسلسل 40
نظریه اعتباریات بهمثابه نظریهای انسانشناختی
نویسنده:
محمدتقی کرمی قهی
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1394 شماره 80
بازنمايي نظريه اعتباريات علامه طباطبايي
ارائه دهنده:
محسن جوادي
،
کرسی و نشست: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی » مرکز همکاریهای علمی و بینالملل » نشست علمی - 1389
تقدّم نقد روشمند بر تولید نظریۀ علمی در قلمرو علوم انسانی
نویسنده:
سید حسین حسینی
،
مقاله نشریه: پژوهشهای عقلی نوین » سال 1402 شماره 16