چکیده:
صتعقل - که در لغت به عنوان صنیروی درونی شناسنده مصالح از مفاسد و بازدارنده نفس از وقوع در مهالک شناخته می شود - جایگاه ممتازی در متون دینی داشته، در بسیاری از موارد با صدینداری پیوند خورده است. دینداری حقیقتی است که مستقل از انسان نبوده، بلکه در وجود او ظاهر می شود و صرف نظر از ظهوری که در حوزه صاعتقادات پیدا می کند، گاهی در صعواطف انسان ظهور می یابد، هنگامی در صرفتارهای وی آشکار می شود و بالاخره گاهی در صاخلاق او نمایان می گردد. تحقیق پیش رو با روش تحلیلی توصیفی، به تشریح رابطه این دو حقیقت از منظر آیات قرآن و روایات فریقین، و مقایسه تطبیقی آن دو می پردازد؛ در گام نخست به صتعقل نظر افکنده، بدون لحاظ معانی اصطلاحی آن و با تحفظ بر معنای لغوی، با روشی نوین جایگاه این حقیقت را در متون دینی تبیین می نماید. سپس به صدینداری نظر افکنده، بدون لحاظ آن در حوزه صاعتقادات بلکه با نظر داشتن به تجلیات آن در صعواطف و رفتارها و خلقیات انسان، به تشریح مولفه های آن می پردازد. در گام بعد این دو نظر گاه را به یکدیگر عرضه نموده، نحوه رابطه آنها را تشریح می نماید و در آخرین گام نحوه تشریح این رابطه را از منظر آیات قرآن و روایات فریقین به مقایسه می گذارد. این تحقیق بر این باور است که قرآن و روایات فریقین در این مقام تقابلی نداشته، پیام آنها به صورت کلی بر یکدیگر منطبق است و تمام آنها دینداری مطلوب را منحصر در صدینداری خردورزانه می دانند که در آن لازم است صعواطف، رفتارها و خلقیات دیندار، تماما از نظام خردورزی نشات گیرند. در همین راستا راهکار عملی برای وصول به صدینداری خردورزانه نیز از قرآن و روایات فریقین استخراج گردیده، تشریح شده و مقایسه می شود. واژگان کلیدی: تعقل، دینداری، ایمان، مکارم اخلاق، تقوا

دانــلود