چکیده:
دولت (حکومت) جوهره فلسفه سیاسی فارابی و علم موجده اجتماع مدنی اوست. در نقطه مرکزی حکومت مطلوب (در الگوی برتر حکومت) استعداد فائقه و عقل مستفادی قرار دارد که با "روح القدس" و "عقل فعال" در ارتباط است و مجرای فیضان انوار قدسی برای استکمال نفوس "اهل مدینه فاضله" است تا همه عقول منفعل را به فعلیت رسانده و با وضع "آیین فاضله" و ترویج "آراء فاضله" زمینه نیل به سعادت را فراهم آورد. معلم ثانی اجتماعی مدنی و دولت را از منظر عناصر جمعیت، قلمرو، حکومت و حاکمیت در سه سطح ملی ( مدینه)، منطقه‌ای (امت) و جهانی (معموره ارض) طراحی کرده است و از منظر حکومت فاضله و حاکمان سیاسی پنج مدل حکومتی را به صورت علی البدل برای اداره جامعه پیشنهاد کرده است. نوع اول حکومت فاضله "ریاست اولی"به رهبری "رئیس اول" که مقصود از آن حکومت پیامبر اکرم (ص) است. نوع دوم حکومت فاضله "ریاست تابعه مماثل" به رهبری "رئیس مماثل" که مقصود حکومت "امامان معصوم" میباشد. نوع سوم از حکومت فاضله "ریاست سنت" است که به زعامت فقیه جامع الشرایط می باشد نوع چهارم حکومت فاضله "رؤسای سنت" به زعامت دو نفر کارشناس است که یکی از آنها فقیه میباشد. آخرین نوع حکومت فاضله "رؤسای افاضل" است که به رهبری حداکثر شش کارشناس که یکی از آنها لزوما باید فقیه باشد. هر کدام از این حکومتها میتواند در قالب یکی از سطوح دولت تشکیل شود. ارائه گونه‌های مختلف حکومت بیانگر رویکرد واقعگرایانه معلم ثانی نسبت به اوضاع و شرایط جوامع مختلف است. او معتقد است در صورت فقدان آخرین مدل حکومتی "دولت فاضله" با زوال و فروپاشی روبرو میشود و از اینجا بحث دولتها و حکومتهای غیر فاضله براساس آراء و افعال غیر فاضله مطرح میشود و براساس معارف قرآنی چهارگونه حکومت غیر فاضله متصوراست: الف- حکومت جاهله ب- حکومت مبدله ج- حکومت فاسقه د- حکومت ضاله هر کدام از آن ها با توجه به اهداف و غایات و کار ویژه‌های خود به شش مدل حکومتی تقسیم می شوند و چون هر مدلی در یکی از سطوح مختلف "دولت" قابل تحقق است. مجموع حکومتهای فاضله به ‎۷۲ نوع مدل حکومتی غیر فاضله تقسیم میشود.

برای این سند علمی فایلی وجود ندارد