نظریه دولت در اندیشه سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای
نویسندگان:
رقیه جاویدی
،
نجف لکزایی
،
رقیه جاویدی
،
نجف لکزایی
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1397 شماره 81 - بهار 97
چکیده:
نظام جمهوری اسلامی مبتنی بر ولایت فقیه، نخستین بار در اندیشه شیعه، همراه با پیروزی انقلاب اسلامی و تأسیس جمهوری اسلامی ایران به رهبری امام خمینی در صحنه عمل ظاهر شده و سپس از سوی مقام معظم رهبری، آیت‌الله خامنه‌ای ادامه یافته است. با مراجعه به اندیشه سیاسی این دو رهبر انقلاب میتوان به ارکان اساسی نظام و دولت اسلامی دست یافت. از طرف دیگر، برای روشن شدن دیدگاه هر متفکر و اندیشمندی درباره دولت، میتوان اندیشه او را در سه بحث مفهوم (ارگانیکی/مکانیکی)، ساختار (دولت حداقلی/دولت حداکثری) و نظریه دولت (جامعهمحور/دولتمحور) بررسی کرد. بررسیها بیانگر آن است که در اندیشه سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای، مفهوم دولت با توجه به منشأ الهی ـ مردمی دانستن دولت و اعتقاد به مردمسالاری دینی و اصول مسلّم استقلال، آزادی و جمهوری، مفهومی شبکهای است که بر مبنای هندسه الهی شکل یافته است. در بحث ساختار دولت، ایشان به دولت کوچک پویا و تعاملی بدون الزامات غیراسلامی و حتی الحادی نظریات غربی و شرقی معتقدند. به اعتقاد ایشان، ساختار دولت، ولایت فقیهی بر پایه ولی فقیه و سه قوه مقننه، مجریه و قضاییه است که به صورت مستقل و مجزا از یکدیگر فعالیت میکنند. ایشان کارویژه اصلی دولت را «نظارت، حمایت و هدایت» و اصل اساسی را عدم دخالت دولت در زندگی مردم میدانند؛ به جز زمانی که مصلحت اسلام یا مردم مسلمان اقتضا کند که در این صورت دولت میتواند در امور مردم دخالت کند. بر اساس همین کارویژه و وظیفهای که برای دولت تعریف میکنند، ایشان در نظریه دولتشان به دولت کریمه عدلمحور معتقدند که مبنای آن اسلامی است و جهت الهی دارد و اصول اساسی آن، برپایی قسط و عدالت، مردم‌سالارى، استقلال، مبارزه با فساد و بیعدالتی، دفاع از حقوق ملت در همه زمینه‌ها، دفاع از حقوق مسلمانان عالم، و دفاع از هر مظلومى در هر نقطه عالم است.
نظام جمهوری اسلامی مبتنی بر ولایت فقیه، نخستین بار در اندیشه شیعه، همراه با پیروزی انقلاب اسلامی و تأسیس جمهوری اسلامی ایران به رهبری امام خمینی در صحنه عمل ظاهر شده و سپس از سوی مقام معظم رهبری، آیت‌الله خامنه‌ای ادامه یافته است. با مراجعه به اندیشه سیاسی این دو رهبر انقلاب میتوان به ارکان اساسی نظام و دولت اسلامی دست یافت. از طرف دیگر، برای روشن شدن دیدگاه هر متفکر و اندیشمندی درباره دولت، میتوان اندیشه او را در سه بحث مفهوم (ارگانیکی/مکانیکی)، ساختار (دولت حداقلی/دولت حداکثری) و نظریه دولت (جامعهمحور/دولتمحور) بررسی کرد. بررسیها بیانگر آن است که در اندیشه سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای، مفهوم دولت با توجه به منشأ الهی ـ مردمی دانستن دولت و اعتقاد به مردمسالاری دینی و اصول مسلّم استقلال، آزادی و جمهوری، مفهومی شبکهای است که بر مبنای هندسه الهی شکل یافته است. در بحث ساختار دولت، ایشان به دولت کوچک پویا و تعاملی بدون الزامات غیراسلامی و حتی الحادی نظریات غربی و شرقی معتقدند. به اعتقاد ایشان، ساختار دولت، ولایت فقیهی بر پایه ولی فقیه و سه قوه مقننه، مجریه و قضاییه است که به صورت مستقل و مجزا از یکدیگر فعالیت میکنند. ایشان کارویژه اصلی دولت را «نظارت، حمایت و هدایت» و اصل اساسی را عدم دخالت دولت در زندگی مردم میدانند؛ به جز زمانی که مصلحت اسلام یا مردم مسلمان اقتضا کند که در این صورت دولت میتواند در امور مردم دخالت کند. بر اساس همین کارویژه و وظیفهای که برای دولت تعریف میکنند، ایشان در نظریه دولتشان به دولت کریمه عدلمحور معتقدند که مبنای آن اسلامی است و جهت الهی دارد و اصول اساسی آن، برپایی قسط و عدالت، مردم‌سالارى، استقلال، مبارزه با فساد و بیعدالتی، دفاع از حقوق ملت در همه زمینه‌ها، دفاع از حقوق مسلمانان عالم، و دفاع از هر مظلومى در هر نقطه عالم است.
نظریه دولت در اندیشه سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای
3/21/2018 12:00:00 AM
تحلیل مضمون جهاد در اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای
نویسنده:
آسیه مهدی پور
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1401 شماره 97 - بهار 1401
نظریه دولت در اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری
نویسندگان:
نجف لکزایی
،
رقیه جاویدی
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1397 بهار 1397 شماره1
نظریه دولت در اندیشه سیاسی خواجه نصیرالدین طوسی
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1379 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
الگویی (پیشنهادی) برای تبیین نظریه مردمسالاری دینی آیت‌الله خامنه‌ای
نویسندگان:
محمدباقر خرمشاد
،
پرویز امینی
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1396 شماره 77 - بهار 96
چشم‌انداز جامعه منتظر در اندیشه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای حفظه اللّه
نویسنده:
رحیم کارگر
،
مقاله نشریه: جامعه مهدوی » سال 1399 شماره 2
رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تصمیمی سرنوشت‌ساز
نویسنده:
حسن عاشوری لنگرودی
،
مقاله نشریه: مجله ره توشه » سال 1397 شماره 156 رمضان
دولت در اندیشه سیاسی امام موسی صدر
نویسنده:
شریف لک زایی*
،
مقاله نشریه: نشریه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی » سال 1403 دوره 7، شماره 1 (بهار و تابستان 1403)
مبانی انسان‌شناسی انتظار و عوامل زمینه‌ساز آن در اندیشه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مدظله
نویسنده:
محمد مهدی گرجیان
،
مقاله نشریه: جامعه مهدوی » سال 1400 شماره 1