چکیده:
بسیاری جهاد را جنگ در راه خدا برای دفاع از دین و مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی می‌دانند، اما با بررسی دقیق‌تر می‌توان به طیفی از معانی و برداشت‌های گوناگون از این آموزه مهم دینی دست ‌یافت که دارای ابعاد فردی و اجتماعی است؛ ظرفیت‌های اجتماعی و غیرنظامی فریضه جهاد جدی‌تر به‌نظر می‌رسد. هدف پژوهش حاضر تبیین مفهوم جهاد در اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای است. داده‌های پژوهشی از بیانات ایشان طی سال‌های 1368 تا 1400 انتخاب‌ و با رویکرد کیفی و با استفاده از روش شبکه مضامین تحلیل شده‌است. تحلیل مضمون شبکه‌ای در سه‌گام استخراج مضامین پایه‌ای، سازمان‌دهنده و فراگیر و درنهایت مضامین فراگیر را به‌‌عنوان یافته‌های نهایی مورد تحلیل قرار می‌دهد. پنج مضمون فراگیر شناسایی‌شده جهاد در اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای نشان می‌دهد جهاد آموزه‌ای بنیادی و فریضه‌ای الهی است که در همه ابعاد زندگی انسان نقش کلیدی ایفا می‌کند. جهاد با مفاهیمی هم‌چون خودسازی و دگرسازی، مسئولیت اجتماعی و امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر، مبارزه با هرگونه مانع و دشمن و نیز تلاش برای دست‌یابی به جامعه‌ای آباد و عدالت‌محور پیوندی عمیق و محکم دارد. در اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای جامعه‌ای که در آن جهاد نباشد، جامعه‌ای تنبل و بی‌تفاوت است که همواره عقب‌‌مانده و شکست‌خورده باقی می‌ماند. از نظر ایشان رمز پیروزی و نجات در مقابل ظالمان و استکبار، توجه به جهاد در همه ابعاد زندگی است.

دانــلود