بررسی نظریه اخلاقی در قرآن با تأکید بر نظریه علامه طباطبایی ، مصباح و جوادی آملی
نویسنده:
فرهاد قبادی
، استاد راهنما:
علی شیروانی
، استاد مشاور 1:
سیدمحمود موسوی
، استاد مشاور 2:
عبدالله موحدی محب
،
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1393 - [دکتری]
کلیدواژه:
نظریه اخلاقی
،
حد وسط
،
قرآن
،
طباطبایی
،
محمدحسین
،
۱۲۷۰-۱۳۶۹
،
جوادی آملی
،
عبدالله
،
۱۳۱۲-
،
مصباح
،
محمدتقی
،
۱۳۱۳-
چکیده:
واژگان کلیدی: نظریه اخلاقی، حد وسط، قرآن، علامه طباطبایی، مصباح یزدی و جوادی آملی قرآن با توجه به مبنای انسانصشناسانه خود به شکل ویژهصای به اخلاقیات توجه کرده است و در مقابل نظریات اخلاقی دیگر سبک ویژهصای دارد. دانشمندان اسلامی در مطالب اخلاقی خود، عمدتا به دنبال استخراج نظریه و سبک اخلاقی قرآن نبودهصاند؛ اما برخی از آنها مانند علامه طباطبایی و آیت الله جوادی و آیت الله مصباح، به سبک اخلاقی قرآن توجه نمودهصاند. هویت انسان در قرآن، عبد پروردگار و مختاری دو ساحتی و سیال، با روحی مجرد است و کلمات اخلاقی قرآن، شامل کلمات عام، اصلی و فرعی است. کلمات اصلی و مرکزی، صعبودیت و مانند آن بوده است که در حقیقت عبد بودن در مقابل آفریدگار عالم، مشترک هستند؛ بنابراین در آیات قرآن، خوبی برابر با عبودیت الهی است و هر عمل اخلاقی در سایه عبودیت و تقوای الهی خوب است؛ از اینصرو، صراط مستقیم قرآنی که غیر از حد وسط ارسطوئی است، بر اساس فطرت عبودی است و اخلاقیات با خروج از آن، انحراف و رذیلت است. اخلاق قرآنی، وظیفهصگرایانه است؛ زیرا خوبی اخلاقی، با بندگی خدا تعریف شده و در آن، نتایج غیر اخلاقی لحاظ نمیصشود و در عین حال واقعصگرایانه است و لازمه خوب اخلاقی، کمال و سعادت انسانی بوده و در مقابل آن، اخلاق انسان محوری مانند مکتب ارسطویی و سودگرایی و مانند آن، و نیز مکتب امر الهی بوده و بر خلاف مکتب امر الهی، حسن و قبح عقلی در نظریه قرآن، مقبول و عقل انسان رسول باطنی و پیام آور الهی و از حضرت حق مطلق نشأت گرفته است؛ هر آنچه از صحق تعالی صادر شود حق بوده، و عقل میصتواند اصل حسن عبودیت و مصادیقی از اخلاقیات را دریافت کرده و پیام حق را به انسان برساند؛ فضیلت اخلاقی در قرآن، همراه معرفت و ذکر، دارای مراتب است و انسان را به سعادت رسانده و قوای او را به کمال میصرساند.
واژگان کلیدی: نظریه اخلاقی، حد وسط، قرآن، علامه طباطبایی، مصباح یزدی و جوادی آملی قرآن با توجه به مبنای انسانصشناسانه خود به شکل ویژهصای به اخلاقیات توجه کرده است و در مقابل نظریات اخلاقی دیگر سبک ویژهصای دارد. دانشمندان اسلامی در مطالب اخلاقی خود، عمدتا به دنبال استخراج نظریه و سبک اخلاقی قرآن نبودهصاند؛ اما برخی از آنها مانند علامه طباطبایی و آیت الله جوادی و آیت الله مصباح، به سبک اخلاقی قرآن توجه نمودهصاند. هویت انسان در قرآن، عبد پروردگار و مختاری دو ساحتی و سیال، با روحی مجرد است و کلمات اخلاقی قرآن، شامل کلمات عام، اصلی و فرعی است. کلمات اصلی و مرکزی، صعبودیت و مانند آن بوده است که در حقیقت عبد بودن در مقابل آفریدگار عالم، مشترک هستند؛ بنابراین در آیات قرآن، خوبی برابر با عبودیت الهی است و هر عمل اخلاقی در سایه عبودیت و تقوای الهی خوب است؛ از اینصرو، صراط مستقیم قرآنی که غیر از حد وسط ارسطوئی است، بر اساس فطرت عبودی است و اخلاقیات با خروج از آن، انحراف و رذیلت است. اخلاق قرآنی، وظیفهصگرایانه است؛ زیرا خوبی اخلاقی، با بندگی خدا تعریف شده و در آن، نتایج غیر اخلاقی لحاظ نمیصشود و در عین حال واقعصگرایانه است و لازمه خوب اخلاقی، کمال و سعادت انسانی بوده و در مقابل آن، اخلاق انسان محوری مانند مکتب ارسطویی و سودگرایی و مانند آن، و نیز مکتب امر الهی بوده و بر خلاف مکتب امر الهی، حسن و قبح عقلی در نظریه قرآن، مقبول و عقل انسان رسول باطنی و پیام آور الهی و از حضرت حق مطلق نشأت گرفته است؛ هر آنچه از صحق تعالی صادر شود حق بوده، و عقل میصتواند اصل حسن عبودیت و مصادیقی از اخلاقیات را دریافت کرده و پیام حق را به انسان برساند؛ فضیلت اخلاقی در قرآن، همراه معرفت و ذکر، دارای مراتب است و انسان را به سعادت رسانده و قوای او را به کمال میصرساند.
بررسی نظریه اخلاقی در قرآن با تأکید بر نظریه علامه طباطبایی ، مصباح و جوادی آملی
3/21/2014 12:00:00 AM
برای این سند علمی فایلی وجود ندارد
بررسی زبان قرآن از منظر علامه طباطبایی و شاگردانش (مطهری ، جوادی آملی و مصباح)
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1391 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
لغزش معناشناختی در نظریه های اخلاقی غایت گرا با تاکید بر نظریه اخلاقی استاد مصباح یزدی
نویسندگان:
محمدعلی مبینی
،
علیرضا آل بویه
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1397 (پياپي 89)، بهار 1397 شماره1
لغزش معناشناختی در نظریههای اخلاقی غایتگرا با تأکید بر نظریۀ اخلاقی استاد مصباح یزدی
نویسندگان:
محمدعلی مبینی
،
علیرضا آل بویه
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1397 شماره 89
مبانی مشروعیت سیاسی در قرآن کریم با تأکید بر آراء تفسیری حضرت آیت الله علامه جوادی آملی
پایاننامه: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی - 1388 - [کارشناسی ارشد]
بررسی شبهات مبناگرایی اسلامی با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1394 پاییز 94 - مسلسل 25
بررسی شبهات مبناگرایی اسلامی با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبایی
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1394 پاييز 1394 شماره25
واکاوی استعاره های قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی
نویسنده:
نسرین انصاریان
،
مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1400 شماره 22
جایگاه اخلاقی عفت در سوره نور با تاکید بر آرای تفسیری آیت الله جوادی آملی
نویسندگان:
سهیلا حسن زاده*
،
علیرضا آل بویه
،
مقاله نشریه: اخلاق وحیانی » سال 1403 دوره 14، شماره 1 (بهار 1403)
لغزش معناشناختی در نظریات اخلاقی غایت گرا با تأکید بر نظریه استاد مصباح یزدی
ناقد:
محمد عالم زاده نوری
، ارائه دهنده:
محمدعلی مبینی
،
کرسی و نشست: » کرسی نقد - 1396
تحلیل معناشناختی صلاح در قرآن کریم از منظر علامه طباطبایی و آیت الله جوادی آملی
نویسندگان:
محمد ابوطالبی*
،
محمدمهدی گرجیان عربی
،
مقاله نشریه: مطالعات تفسیری » سال 1398 پاییز 1398 شماره 39