مبانی عقلی تجسم اعمال در حکمت متعالیه
نویسنده:
صدیقه شریعتی فر
، استاد راهنما:
محمدمهدی گرجیان
، استاد مشاور 1:
حسن معلمی
، استاد مشاور 2:
سیدمحمود موسوی
،
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1395 - [دکتری]
چکیده:
چکیده: تجسم و پیکرپذیری اعمال در بسیاری از آیات و روایات، صراحتاً مورد توجه قرار گرفته است. حکیم گرانقدر صدرالمتألهین شیرازی در راستای مبانی عقلی معادجسمانی به خوبی از عهده تبیین عقلانی این امر برآمده است. طبق مبانی حکمت صدرائی بدن مرتبۀ نازله نفس است و از شئون و بلکه تجلی نفس است بر این اساس بدن بیگانه و مستقل نبوده و سبب پیدایش اعمال می گردد. با توجه به این که هر عمل و خلقی که از انسان سر می زند به واسطه تصور خیالی نفس نسبت به آن اعمال است که در اثر تکرار به ملکات نفسانی مبدل می گردد که باعث تمثل نفس گشته و به نفس قدرت فاعلیت متناسب با نوع و میزان ملکات می بخشد در هیچ عالم و نشئه ای نفس عاری از بدن متعین نمی گردد در دنیا بدن عنصری در برزخ بدن مثالی و در آخرت بدن اخروی. در عالم برزخ و آخرت نفس با جدا شدن از بدن عنصری موجد بدن برزخی و نعمات و عذابها و .... می گردد و در این امر به مشارکت ماده نیز نیازی ندارد. براساس مبانی ملاصدرا نعمات و آلام اخروی متناسب با درجه وجودی نفس از او صادر می گردد همانگونه که در مباحث معاد جسمانی نفس خالق بدن اخروی می گردد. با استمداد از مبانی یازده گانه ملاصدرا می توان بهترین براهین عقلی را برای تجسم اعمال را ارائه نمود. فاعلیت نفس، تجرد قوۀ خیال، حرکت جوهری، اتحاد عاقل و معقول بیشترین نقش را در به ثمر رساندن این هدف ایفا می نماید. گرچه اندیشمندانی چون محمدباقر مجلسی(ره) به شدت با پذیرش آن مخالفت نموده اند اما براهین مطرح شده مخدوش بوده و با تکیه بر آیات شریفه و روایات ائمه اطهار علیهم السلام تجسم اعمال اثبات می گردد. رسالت این نوشتار تحلیلی بر نقطه نظرهای اصول صدرائی در ارائه نظامی عقلائی براصل تجسم اعمال می باشد امید است این توفیق حاصل گردد. کلمات کلیدی: تجسم اعمال، حرکت جوهری، خیال، صورتهای اخروی، اتحاد عقل و عاقل و معقول، مبانی عقلی، صدرالمتالهین و حکمت متعالیه.
چکیده: تجسم و پیکرپذیری اعمال در بسیاری از آیات و روایات، صراحتاً مورد توجه قرار گرفته است. حکیم گرانقدر صدرالمتألهین شیرازی در راستای مبانی عقلی معادجسمانی به خوبی از عهده تبیین عقلانی این امر برآمده است. طبق مبانی حکمت صدرائی بدن مرتبۀ نازله نفس است و از شئون و بلکه تجلی نفس است بر این اساس بدن بیگانه و مستقل نبوده و سبب پیدایش اعمال می گردد. با توجه به این که هر عمل و خلقی که از انسان سر می زند به واسطه تصور خیالی نفس نسبت به آن اعمال است که در اثر تکرار به ملکات نفسانی مبدل می گردد که باعث تمثل نفس گشته و به نفس قدرت فاعلیت متناسب با نوع و میزان ملکات می بخشد در هیچ عالم و نشئه ای نفس عاری از بدن متعین نمی گردد در دنیا بدن عنصری در برزخ بدن مثالی و در آخرت بدن اخروی. در عالم برزخ و آخرت نفس با جدا شدن از بدن عنصری موجد بدن برزخی و نعمات و عذابها و .... می گردد و در این امر به مشارکت ماده نیز نیازی ندارد. براساس مبانی ملاصدرا نعمات و آلام اخروی متناسب با درجه وجودی نفس از او صادر می گردد همانگونه که در مباحث معاد جسمانی نفس خالق بدن اخروی می گردد. با استمداد از مبانی یازده گانه ملاصدرا می توان بهترین براهین عقلی را برای تجسم اعمال را ارائه نمود. فاعلیت نفس، تجرد قوۀ خیال، حرکت جوهری، اتحاد عاقل و معقول بیشترین نقش را در به ثمر رساندن این هدف ایفا می نماید. گرچه اندیشمندانی چون محمدباقر مجلسی(ره) به شدت با پذیرش آن مخالفت نموده اند اما براهین مطرح شده مخدوش بوده و با تکیه بر آیات شریفه و روایات ائمه اطهار علیهم السلام تجسم اعمال اثبات می گردد. رسالت این نوشتار تحلیلی بر نقطه نظرهای اصول صدرائی در ارائه نظامی عقلائی براصل تجسم اعمال می باشد امید است این توفیق حاصل گردد. کلمات کلیدی: تجسم اعمال، حرکت جوهری، خیال، صورتهای اخروی، اتحاد عقل و عاقل و معقول، مبانی عقلی، صدرالمتالهین و حکمت متعالیه.
مبانی عقلی تجسم اعمال در حکمت متعالیه
3/20/2016 12:00:00 AM
برای این سند علمی فایلی وجود ندارد
مبانی عقلی تناسخ ملکوتی در حکمت متعالیه
نویسندگان:
علی شیروانی
،
معصومه شیخ الاسلامی
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1396 بهار 96 - مسلسل 31
بررسی تجسم و انعکاس اعمال از نگاه معارف عقلی
نویسنده:
اکبر اسدعلیزاده
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1393 پاييز 1393 شماره21
بررسی تجسم و انعکاس اعمال از نگاه معارف عقلی
نویسنده:
اکبر اسدعلیزاده
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1393 پاییز 93 - مسلسل 21
تجسم اعمال از منظر کتاب و سنت و تبیین عقلانی آن در حکمت متعالیه
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1382 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
تبیین ادراک عقلی از دیدگاه حکمت متعالیه
نویسنده:
احمد غفاری قره باغ
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1394 پاییز 94 - مسلسل 25
مبانی قرآنی ـ روایی معاد در حکمت متعالیه
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1385 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]