هویت‌شناسی قاعدۀ «قال، و لم‌یقل، کما قال» و کارکرد آن در تفسیر قرآن

مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1401 شماره 104
چکیده:
«قواعد تفسیری»، دستورالعمل‌های کلانی هستند که برای دستیابی به فهمی موجّه از متن شکل گرفته‌اند. یکی از مهم‌ترین دستورالعمل‌ها در عملیات تفسیر، چگونگی کشف دو لایۀ «ژرف‌ساخت و روساخت»، و فرآیندی است که در روابط «هم‌نشینی و جانشینی» در زنجیره کلمات اعمال شده است. تبیین این مطلب در زبان‌شناسی ساختارگرا و دستور زبان گشتاری صورت پذیرفته است. حال آیا این نحوه تحلیل در آیات قرآن نیز قابل تطبیق است؟ آیا مستندی درون‌دینی دارد؟ آیا می‌توان آن را به‌صورت یک «قاعدۀ تفسیری» نشان داد؟ و چگونه می‌توان از آن استفاده کرد؟
در این مقاله تلاش شده تبیین گردد که روش تحلیل زبان‌شناسانه، اختصاص به متن خاص ندارد و در متن قرآن نیز جاری است، و هم‌چنین مستنداتی از عملکرد ائمه (ع) در استفاده از این روش ارائه شده و به‌صورت یک قاعدۀ قرآنی با عنوان «قاعدۀ قال و لم‌یقل» صورت‌بندی گردیده و نحوه استفادۀ قدم‌به‌قدم از آن در یک نمونه از آیات تطبیق شده است.

برای این سند علمی فایلی وجود ندارد

تفسیر علوم قرآن و منابع آن

مقاله نشریه: حوزه » سال 1365 شماره 18

کارکرد «توحید اجتماعی» در فلسفه دانش تفسیر

مقاله نشریه: مطالعات علوم قرآن » سال 1401 شماره 4

قاعده نیت و گستره آن

نویسنده: علیرضا فرحناک ،
مقاله نشریه: فقه » سال 1399 شماره 103

قاعده نیت و گستره آن

نویسنده: علیرضا فرحناک* ،
مقاله نشریه: فقه » سال 1399 دوره 27، شماره 103 (پاییز 1399)

روش پژوهش و مراحل آن در دانش تفسیر قرآن

نویسنده: حمید زمانیان ،
مقاله نشریه: اسلام پژوهان » سال 1397 شماره هشتم - پاییز 97

قاعدة نفی سلطه و مستندات آن

مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1392 شماره 383

جایگاه و کارکرد اشعار و امثال عربی در تفسیر مجمع البیان طبرسی

مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1396 شماره 8

تفسیر آغاز و تطور آن

مقاله نشریه: حوزه » سال 1365 شماره 16

بینا متنی قرآنی و کارکرد خاص آن در سبک شعری ادونیس

مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1392 شماره 4
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397