کارکرد «توحید اجتماعی» در فلسفه دانش تفسیر

مقاله نشریه: مطالعات علوم قرآن » سال 1401 شماره 4
چکیده:
توحید اجتماعی به لحاظ هویت اعتقادی- اجتماعی‌‌‌اش، کارکردهای مهمی در فلسفه‌‌های مضاف به علوم و در نتیجه تحول آنها دارد که فلسفه دانش تفسیر از زمره آنهاست. اهمیت بحث از فلسفه دانش تفسیر، در ضرورت پاسخ‌‌گویی به شبهات نوپدید اجتماعی و نارسایی توحید اعتقادی با مفهوم رایج آن در قبال این شبهات، بسامد آیات اجتماعی و حاکمیت روح توحید بر قرآن است. مقاله حاضر که با هدف تبیین کارکرد توحید اجتماعی بر فلسفه این دانش با رویکرد تحلیلی-استدلالی سامان یافته، نشان می‌‌دهد برآیند خوانش اجتماعی از توحید در شناسایی بهتر خداوند به‌عنوان مصدر قرآن موثر است و با القاء رویکرد اجتماعی به صفات خداوند ازجمله علم، حکمت، خالقیت و ناظر‌بودن او، به تفسیر آیات مرتبط با اسما و صفات خداوند جهت جدید اجتماعی خواهد داد. شناخت درست ساختار جامعه و فضای زمان نزول و فهم صحیح آیات ناظر به آن زمان مانند مفهوم عبادت و تفسیر آیات مرتبط با آن، کارکرد توحید اجتماعی در مبادی دانش تفسیر است. با خوانش اجتماعی از توحید، منطق جدیدی در فهم آیات تولید شده و قلمرو دلالی آیات قرآن توسعه می‌‌یابد و ظرفیت این دانش در مرجعیت علوم انسانی و ضعف تفاسیر صوفیانه یا لیبرال آشکار می‌‌شود. براین اساس می‌‌توان پیشنهاد گرایش تفسیر اجتماعی با محوریت توحید اجتماعی را داد. به صحنه اجتماع آوردن قرآن و تفسیر آن همسو با نیازهای عینی زندگی اجتماعی زمانه و زمینه‌سازی برای گسترش مفهوم متعالی توحید قرآنی در بدنه‌ زندگی و تبدیل قرآن به روش زندگی اجتماعی براساس آیات توحیدی تغییراتی است که در نهایت دانش تفسیر ایجاد می‌‌شود

نقد ایده جانمایی «توحید عملی» در مباحث دانشِ «کلام»

مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1400 شماره 103

دانش تفسیر در نگاشته های مستشرقان

مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1386 شماره 104

کارکرد اجتماعی اعتقاد به مهدویت

مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1396 شماره 2 (پیاپی 18)

کارکرد اجتماعی اعتقاد به مهدویت

مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1396 پاييز 1396 شماره2

نظریه کارکرد گرایی در فلسفه ذهن : مجموعه مقالات

کتاب: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1392

هرمنوتیک هرش و دانش تفسیر

نویسنده: محمد بهرامی ،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1379 21-22

ادلّة توحید ذاتی در فلسفة مشاء و حکمت متعالیه

مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1391 زمستان 91 - مسلسل 14

نقش تعین اجتماعی در تفسیر

مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1400 شماره3(پیاپی35)

امکان­سنجی بهره گیری از هرمنوتیک در دانش تفسیر

کرسی و نشست: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی » مرکز همکاری‌های علمی و بین‌الملل » نشست علمی - 1389
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397