بررسی مفهوم‌شناختی معنویت اسلامی و مناسبات آن با عرفان اسلامی

مقاله نشریه: معنویت پژوهی » سال 1401 شماره 2
چکیده:
هدف این پژوهش تعریف معنویت و تبیین حقیقت آن و هم‌چنین، بررسی مناسبات این اصطلاح با دیگر اصطلاحات متقارب، از تأملات نخستین این موضوع علمی است. در این نوشتار، به بررسی مؤلّفه‌های دخیل در حقیقت معنویت، و به بررسی مناسبات معنویت و عرفان در بستر اندیشۀ اسلامی اهتمام شده است. روش پژوهش حاضر با استفاده از روش اصطیاد و اجتهاد، به بررسی تحلیلی مؤلفه‌های معنویت در اندیشۀ اسلامی و مناسبات آن با عرفان اسلامی پرداخته است. یافته‌های این پژوهش، معنویت اسلامی به معنای اهتمام متعبدانه و مبتهجانه به قرب الهی از طریق سوگیری به ارزش‌های دینی در سطوح اندیشه و گرایش و تصمیم و رفتار است؛ همچنین، معنویت اسلامی، مناسبات متفاوتی با تلقیات مختلف عرفان اسلامی در حوزه‌های نظر و عمل دارد. به عقیدۀ نویسندۀ ، با وجود مناسبات مهم میان معنویت اسلامی و عرفان اسلامی، تفاوت‌های مهمی در سطح مصداقی میان آن دو وجود دارد، و همین، سبب می‌شود که معنویت، اعم مصداقی از عرفان محسوب شود. اصلی‌ترین عامل این تفاوت، به ماهیت شهودی عرفان بازمی‌گردد، که در رویکرد معنوی، الزامی نیست.

واکاوی مفهوم عرفان و معنویت و نسبت‌سنجی آن دو

نویسنده: علیرضا کرمانی ،
مقاله نشریه: معنویت پژوهی » سال 1401 شماره 1

مقایسه «عشق معنوی» در معنویت پست‌مدرن و عرفان اسلامی

نویسنده: بهزاد حمیدیه ،
مقاله نشریه: معنویت پژوهی » سال 1402 شماره 2

مناسبات دانش اخلاق و مطالعات معنویت در پارادایم علوم اسلامی

نویسنده: مهدی علیزاده ،
مقاله نشریه: معنویت پژوهی » سال 1401 شماره 1

استاد عرفان و معنویت ضرورت و کارکردها

نویسنده: حسن بوسلیکی ،
مقاله نشریه: حکمت عرفانی » سال 1392   (پياپي 5)، بهار و تابستان 1392  شماره1

بررسی و نقد مؤلفه‌های معنویتِ پسا‌تجدّدی از منظر معنویت اسلامی

مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1398 تابستان 98_شماره مسلسل 40

سماع در عرفان اسلامی و ارتباط آن با بدعت، غنا و رقص

نویسنده: حسن رمضانی* ،
مقاله نشریه: حکمت اسرا » سال 1399 دوره 12، شماره 1 (بهار و تابستان 1399)

بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی

مقاله نشریه: دین و سیاست فرهنگی » سال 1395 پاييز و زمستان 1395 شماره2

قرآن، برهان و عرفان (بررسي رابطه دين، فلسفه و عرفان اسلامي) (جلسه اول)

کرسی و نشست: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی » مرکز همکاری‌های علمی و بین‌الملل » کرسی نقد - 1384
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397