حکم اهل خبره جهت قطع دست شلاء در قصاص و مقایسه آن با محاربه و سرقت(با تکیه بر دیدگاه خلاف مشهور صاحب جواهر)
مقاله نشریه: فقه » سال 1401 شماره 112
چکیده:
اجرای دقیق مجازاتهای قطع و قصاص عضو، بهنحویکه بیم تجاوز و سرایت به جان جانی نرود، بسیار اهمیتدارد. یکی از این موارد، قطع دستشل جانیاست که ممکناست با قطع، نتوان از خونریزی جلوگیرینمود. برایناساس، از نظر مشهور و صاحبجواهر، یکی از شرایط قصاص، تساوی اعضا در سلامت و عدم خوف تلف مرتکب یا صدمه بر عضو دیگر اوست. بنابراین، دست سالم در برابر دست شل قصاص نمیگردد، اما قصاص دست شل در برابر دست سالم جایز-است، مگراینکه از نظر اهلخبره، خوف سرایت بهجان جانی وجودداشتهباشد. بحثاصلی، جاییاست که مشهور فقها در سرقت و محاربه، توجه به حکم اهلخبره را شرط ندانستهاند، اما صاحبجواهر رعایت حال سارق و محارب را نیز لازم-دانستهاست. لذا این سوال مطرحمیشود که توجه به حکم اهلخبره در قصاص عضو با مجازاتهای قطع دست سارق و محارب چه تفاوتیدارد؟ جستار حاضر بهروش توصیفی-تحلیلی و واکاوی ادله اقوال یادشده نتیجه میگیرد که در سرقت، استناد مشهور به عمومات قرآنی، از قطع دست با وجود خوف تلف نفس منصرفاست و ضمن رد روایات مطرحشده، دیدگاه صاحبجواهر را باتوجهبه اصل عدم قطع و احتیاط در دماء قویتر دانستهاست. اشکالات وارده بر ادلهمشهور درخصوص محارب این قول را غیرقابلاعتنا نمودهاست. قانونمجازاتاسلامی نسبتبه این امر ساکتمانده و تنها در آییننامه «نحوه اجرای احکام حدود، سلب حیات، قطع عضو و ...» در راستای دیدگاه صاحبجواهر، بهطورکلی موادی وضع گردیدهاست. پس یکی دانستن حکم قطع دست شل در قصاص عضو با سرقت و محاربه ضروری بهنظرمی-رسد و با خوف تلفنفس از سوی اهلخبره، قطععضو شل نباید صورتگیرد. البته حکم عضو شل از ناقص جداست.
اجرای دقیق مجازاتهای قطع و قصاص عضو، بهنحویکه بیم تجاوز و سرایت به جان جانی نرود، بسیار اهمیتدارد. یکی از این موارد، قطع دستشل جانیاست که ممکناست با قطع، نتوان از خونریزی جلوگیرینمود. برایناساس، از نظر مشهور و صاحبجواهر، یکی از شرایط قصاص، تساوی اعضا در سلامت و عدم خوف تلف مرتکب یا صدمه بر عضو دیگر اوست. بنابراین، دست سالم در برابر دست شل قصاص نمیگردد، اما قصاص دست شل در برابر دست سالم جایز-است، مگراینکه از نظر اهلخبره، خوف سرایت بهجان جانی وجودداشتهباشد. بحثاصلی، جاییاست که مشهور فقها در سرقت و محاربه، توجه به حکم اهلخبره را شرط ندانستهاند، اما صاحبجواهر رعایت حال سارق و محارب را نیز لازم-دانستهاست. لذا این سوال مطرحمیشود که توجه به حکم اهلخبره در قصاص عضو با مجازاتهای قطع دست سارق و محارب چه تفاوتیدارد؟ جستار حاضر بهروش توصیفی-تحلیلی و واکاوی ادله اقوال یادشده نتیجه میگیرد که در سرقت، استناد مشهور به عمومات قرآنی، از قطع دست با وجود خوف تلف نفس منصرفاست و ضمن رد روایات مطرحشده، دیدگاه صاحبجواهر را باتوجهبه اصل عدم قطع و احتیاط در دماء قویتر دانستهاست. اشکالات وارده بر ادلهمشهور درخصوص محارب این قول را غیرقابلاعتنا نمودهاست. قانونمجازاتاسلامی نسبتبه این امر ساکتمانده و تنها در آییننامه «نحوه اجرای احکام حدود، سلب حیات، قطع عضو و ...» در راستای دیدگاه صاحبجواهر، بهطورکلی موادی وضع گردیدهاست. پس یکی دانستن حکم قطع دست شل در قصاص عضو با سرقت و محاربه ضروری بهنظرمی-رسد و با خوف تلفنفس از سوی اهلخبره، قطععضو شل نباید صورتگیرد. البته حکم عضو شل از ناقص جداست.
حکم اهل خبره جهت قطع دست شلاء در قصاص و مقایسه آن با محاربه و سرقت(با تکیه بر دیدگاه خلاف مشهور صاحب جواهر)
1/1/1401 12:00:00 AM
برای این سند علمی فایلی وجود ندارد
پاسخ به پرسش های اصلی مکاتب امنیتی از منظر فقه با تاکید بر دیدگاه صاحب جواهر
نویسندگان:
نجف لک زایی*
،
میرزاحسین فاضلی
،
مقاله نشریه: فقه حکومتی » سال 1397 بهار و تابستان 1397 شماره5
عدالت در اخلاق فردی و اجتماعی با تکیه بر دیدگاه امام خمینی
نویسنده:
اکرم استیری
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1387 شماره 11
اصول کلامی حاکم بر تشریع مجازات قصاص نفس و نقش آن در پاسخ به شبهات قصاص
نویسندگان:
علیرضا آلبویه
،
سید مهدی سجادی فر
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1401 شماره 107
اصول کلامی حاکم بر تشریع مجازات قصاص نفس و نقش آن در پاسخ به شبهات قصاص
نویسندگان:
علیرضا آل بویه
،
سید مهدی سجادی فر*
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1401 دوره 27، شماره 3 (پاییز 1401)
احسان در خانواده از دیدگاه قرآن با تکیه بر روایات تفسیری
پایاننامه: غیر دولتی - مؤسسههای آموزش عالی غیردولتیـغیرانتفاعی - دانشگاه قرآن و حدیث - 1395 - [کارشناسی ارشد]
در مکتب اهل بیت (ع) ـ 15 بسمله و حکم فقهی آن
نویسنده:
گروه محققین
، مترجم:
گروه محققین
،
کتاب: مجمع جهانی اهل بیت علیهمالسلام - 1386
خوانشی بر مقایسۀ نسبت واحد و کثیر با تکیه بر مفهوم واحد و احد در نظام فکری افلوطین و علامه طباطبایی
نویسندگان:
حسین کلباسی اشتری
،
ریحانه مرادی پور
،
مقاله نشریه: پژوهشهای عقلی نوین » سال 1400 شماره 11
بررسی دیدگاه جان سرل در باب واقعیت اجتماعی و مقایسه آن با اعتباریات علامه طباطبایی
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1387 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]