بررسی و نقد اعتبار قاعدهی لطف
نویسنده:
سید جابر موسوی راد
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1401 شماره 105
چکیده:
بیشتر متکلمین شیعه و معتزله اعتبار قاعدهی لطف را پذیرفتهاند. در این مقاله، ابتدا مفهوم قاعدهی لطف تبیین میگردد. با توضیحات این مقاله روشن میشود اموری که امکان اطاعت خداوند را فراهم میکنند، با اصل «تمکین» اثبات میشوند، و بعد از وجود این امور، قاعدهی لطف به عنوان اصلی زائد بر اصل تمکین مطرح میشود. سپس در این مقاله، اعتبار قاعدهی لطف مورد بررسی قرار میگیرد. به نظر میرسد این نظریه با چالشهای جدّی مواجه باشد. اولین نقدی که بر این نظریه میتوان مطرح نمود این است که عقل انسان ضروری میداند که خداوند اموری را که بدون آنها اطاعت ممکن نیست، ایجاد نماید؛ اما هرگز حکم نمیکند که خداوند باید هرچیزی را که موجب نزدیک شدن به اطاعت میشود، به وجود آورد؛ بلکه حکمت خداوند گاهی اقتضا میکند تا بهجهت آزمایش بندگان، مصادیق لطف را ایجاد ننماید. دومین انتقادی که نسبت به این قاعده میتوان مطرح نمود این است که مواردی را میتوان یافت که طبق قاعدهی لطف باید در جهان تحقّق مییافت، ولی هرگز وجود نیافته است. برای حل مشکل دوم ممکن است کسی مدّعی شود که قاعدهی لطف شامل الطاف شخصی نمیشود، ولی این راهحل هم با مشکلات خاصّ خود مواجه است.
بیشتر متکلمین شیعه و معتزله اعتبار قاعدهی لطف را پذیرفتهاند. در این مقاله، ابتدا مفهوم قاعدهی لطف تبیین میگردد. با توضیحات این مقاله روشن میشود اموری که امکان اطاعت خداوند را فراهم میکنند، با اصل «تمکین» اثبات میشوند، و بعد از وجود این امور، قاعدهی لطف به عنوان اصلی زائد بر اصل تمکین مطرح میشود. سپس در این مقاله، اعتبار قاعدهی لطف مورد بررسی قرار میگیرد. به نظر میرسد این نظریه با چالشهای جدّی مواجه باشد. اولین نقدی که بر این نظریه میتوان مطرح نمود این است که عقل انسان ضروری میداند که خداوند اموری را که بدون آنها اطاعت ممکن نیست، ایجاد نماید؛ اما هرگز حکم نمیکند که خداوند باید هرچیزی را که موجب نزدیک شدن به اطاعت میشود، به وجود آورد؛ بلکه حکمت خداوند گاهی اقتضا میکند تا بهجهت آزمایش بندگان، مصادیق لطف را ایجاد ننماید. دومین انتقادی که نسبت به این قاعده میتوان مطرح نمود این است که مواردی را میتوان یافت که طبق قاعدهی لطف باید در جهان تحقّق مییافت، ولی هرگز وجود نیافته است. برای حل مشکل دوم ممکن است کسی مدّعی شود که قاعدهی لطف شامل الطاف شخصی نمیشود، ولی این راهحل هم با مشکلات خاصّ خود مواجه است.
بررسی و نقد اعتبار قاعدهی لطف
1/1/1401 12:00:00 AM
برای این سند علمی فایلی وجود ندارد
قاعدة لطف در قرآن و روایات (نقد و بررسی ادلة موافقان و مخالفان)
نویسنده:
ابراهیم صالحی
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1392 تابستان 92 - مسلسل 16
بررسی اعتبار روایات کافی و دیدگاه آیت الله نمازی
نویسنده:
محمد الهی خراسانی
،
مقاله نشریه: جستار » سال 1390 31و32 (ویژه حدیث)
بررسی اعتبار قاعدۀ عدالت در موارد منصوص و غیرمنصوص
نویسنده:
سیف الله صرامی
،
مقاله نشریه: فقه » سال 1395 شماره 87