بازخوانی هویت دولت اسلامی در عراق و شام (داعش): فهم زمینه های فکری و سیاسی ـ اجتماعی

نویسندگان:

مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1393 شماره 68 - زمستان 93

کلیدواژه: دولت اسلامی عراق و شام ، اسلام ، خشونت ، تروریسم ، جهاد

چکیده:
پیکارجویان سلفی- تکفیری دولت اسلامی عراق و شام (داعش) که پس از 29 ژوئن 2014 میلادی. به «خلافت اسلامی» تغییر نام دادند، گروهی از تروریستهای بینالمللیاند که با زمینههای متفاوت جغرافیایی از کشورهای مختلف عربی، آسیایی، اروپایی و افریقایی گرد هم آمدهاند. هدف اساسی داعش، احیای حکومت اسلامی و تسلط بر همه مناطق حیاتی و حکم بر مبنای دین با همۀ اصول و مؤسسات لازم میباشد. اندیشۀ برتر داعش، تفکر «جهاد تنها راه حل» و بهدستگرفتن سلاح برای مواجهه با نظامها (لیبرال، لائیک، بعث و هر آنچه غیراسلامی است) است. هدف ابتدایی رزمندگان داعش احیای حکم اسلام و تسلط بر همۀ مناطق حیاتی و اجرای احکام اسلام با همۀ قواعد و سیستمهای آن می باشد. داعش بر همین مبنا، قرائتی خاص و سنتی-ایدئولوژیک از دین اسلام است و می کوشد به راهبردهایی تروریستی تکیه کند و با استناد به اصول عقایدی و تاریخی، اعمال خشونتبار خود را توجیه کند. مسئله داعشِ متأثر از تحولات داخلی عراق و سوریه و شکنندگی ساختارهای نظامی و سیاسی در این دو کشور، ناکارآمدی نیروهای نظامی در برخورد با حرکتهای چریکی و جنگهای نامنظم، هراس عمومی و آشفتگی عمیق مدنی و مهمتر از همه دستیابی داعش به منابع مالی جدید و اعمال کنترل بر مناطق و مراکز حیاتی موجب شده است معمای تروریسم به یک شوک بزرگ و حتی به صورت محتمل به یک فاجعه بینالمللی مبدل شود.
پرسش اساسی نوشتار حاضر این است که زمینه های فکری و عملی شکلگیری داعش در تفکر اسلامی کداماند و اختلافات و تمایزات تفکر اصیل اسلامی و تفکر داعش چیست؟ فرضیۀ اصلی نیز چنین است: ساختار فکری و عملی داعش، مبتنی بر قرائتی تجهیزی و ایدئولوژیک از اسلام است که دارای ریشههای تاریخی و عقیدتی، منابع مادی- انسانی و آگاهی گسترده از عوامل جغرافیایی- سیاسی است و به دنبال بهرهگیری از راهبرد دولتسازی میباشد. در این پژوهش، ریشههای شکلگیری داعش، بنیانهای فکری- اسلامی داعش، ساختار سازمانی داعش و مؤسسات آن، موقعیت آن در نقشۀ سیاسی اهل سنت، نحوة سازماندهی و رابطه آن با القاعده بررسی میشود.

دانــلود

اسناد مشابه

سامانه مدیریت دانش کتابخانه‌ای

بازخوانی هویت دولت اسلامی در عراق و شام (داعش): فهم زمینه های فکری و سیاسی ـ اجتماعی

بررسی ایدئولوژی گروه تکفیری - وهابی دولت اسلامی عراق و شام (داعش)

جریان های فکری سیاسی اسلامی عراق پس از 2003

بحران هویت در عراق معاصر: واکاوی علل و زمینه ها

جریان‌های فکری سیاسی اسلامی عراق پس از 2003

مبانی فکری و زمینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اجتماعی جریان‌های معاصر عراق

زمینه های فکری ثبات و بی ثباتی در جمهوری اسلامی ایران

بازخوانی مولفه های تبیینی خطبه های بانوی کربلا در کوفه و شام

بررسی عوامل و زمینه های مشارکت اجتماعی در منابع اسلامی

شاخص های کارآمدی دولت در منظومه ی فکری رهبران انقلاب اسلامی

مبانى مسئولیت و اختیارات دولت اسلامى در زمینه حجاب بانوان