بسامدهای هیجانی و سحرانگیزی بلاغی«خطبة شقشقیه»
نویسندگان:
هانیه مجیدی
،
یحیی علیزاده تیمورلویی
،
![هانیه مجیدی](/Content/img/avatar_scholar.jpg)
![یحیی علیزاده تیمورلویی](/Content/img/avatar_scholar.jpg)
مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1398 شماره 15
چکیده:
خطبة شقشقیه از مشهورترین و پرمحتواترین خطابههای حضرت علی(ع) است که شامل شکوهها، دادخواهیها و انتقادات از خلفای پیش از خود است، که با فصاحت بیانی واقعیت تلخ جامعه اسلامی و زمامداری خلفای پیشین را با قلم اندیشه به رشته تحریر درمیآورد. امام علی(ع) در این خطبه با ساختار خطابی و سیاسی به واکنش در برابر غصب خلافت و بیان بدعتها، انحرافات خلفا و آسیبهای وارد گشته بر جامعه اسلامی میپردازد و برای القای مفاهیم در وجود مخاطب از شیوههای ادبی و بلاغی همچون تشبیه، استعاره و مجاز بهره میگیرد؛ با بینش نقدی در پدیدههای اجتماعی و سیاسی عصر خویش برای درونی سازی ارزشهای معنوی در بافت جامعه اسلامی گام برمیدارد و با رویکرد نقادانه شیوههای حکمرانی و سیاستمداری را مورد تحلیل قرار میدهد. مقاله حاضر در پی واکاوی اسالیب بلاغی با تکیهبر بسامدهای عاطفی و روحی در خطبة شقشقیه و بار معنایی آنها و با توجه به بافت متن است. در این خطبه مفاهیم ذهنی، ساختار زبانی، اسالیب بیانی در انسجام منحصربهفرد به هم پیوند خوردهاند و با بافت کلامی تأثیرگذار در مخاطب برای آگاهی از شرایط سیاسی و اجتماعی و شیوههای حکمرانی در تصویرپردازی بیهمتا ارائه گشتهاند، آرایههای بلاغی در آن با هنرمندی تمام گزینش یافته، که علاوه بر خلق فضای ادبی، با ساختار کلی سخن امام(ع) در تبیین شرایط ناگوار سیاسی و از همگسیختگیهای اجتماعی در نتیجه عملکرد ناصحیح خلفای پیشین مناسبتی تام مییابد. این پژوهش به ساختار زبانی امام علی(ع) در القای مفاهیم پرمحتوا و تحلیل درونمایههای این خطبة ارزشمند از جنبههای بلاغی میپردازد.
خطبة شقشقیه از مشهورترین و پرمحتواترین خطابههای حضرت علی(ع) است که شامل شکوهها، دادخواهیها و انتقادات از خلفای پیش از خود است، که با فصاحت بیانی واقعیت تلخ جامعه اسلامی و زمامداری خلفای پیشین را با قلم اندیشه به رشته تحریر درمیآورد. امام علی(ع) در این خطبه با ساختار خطابی و سیاسی به واکنش در برابر غصب خلافت و بیان بدعتها، انحرافات خلفا و آسیبهای وارد گشته بر جامعه اسلامی میپردازد و برای القای مفاهیم در وجود مخاطب از شیوههای ادبی و بلاغی همچون تشبیه، استعاره و مجاز بهره میگیرد؛ با بینش نقدی در پدیدههای اجتماعی و سیاسی عصر خویش برای درونی سازی ارزشهای معنوی در بافت جامعه اسلامی گام برمیدارد و با رویکرد نقادانه شیوههای حکمرانی و سیاستمداری را مورد تحلیل قرار میدهد. مقاله حاضر در پی واکاوی اسالیب بلاغی با تکیهبر بسامدهای عاطفی و روحی در خطبة شقشقیه و بار معنایی آنها و با توجه به بافت متن است. در این خطبه مفاهیم ذهنی، ساختار زبانی، اسالیب بیانی در انسجام منحصربهفرد به هم پیوند خوردهاند و با بافت کلامی تأثیرگذار در مخاطب برای آگاهی از شرایط سیاسی و اجتماعی و شیوههای حکمرانی در تصویرپردازی بیهمتا ارائه گشتهاند، آرایههای بلاغی در آن با هنرمندی تمام گزینش یافته، که علاوه بر خلق فضای ادبی، با ساختار کلی سخن امام(ع) در تبیین شرایط ناگوار سیاسی و از همگسیختگیهای اجتماعی در نتیجه عملکرد ناصحیح خلفای پیشین مناسبتی تام مییابد. این پژوهش به ساختار زبانی امام علی(ع) در القای مفاهیم پرمحتوا و تحلیل درونمایههای این خطبة ارزشمند از جنبههای بلاغی میپردازد.
بسامدهای هیجانی و سحرانگیزی بلاغی«خطبة شقشقیه»
3/21/2019 12:00:00 AM
قدردانی؛ هیجانی اخلاقی
نویسنده:
ناصر آقابابایی
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1389 شماره 22
تفاسیر بلاغی و اعجاز قرآن
نویسندگان:
حسین فروزانفر
،
عیسی جی بولاتا
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1378 17-18
شناختنامه علامه بلاغی (1282-1352ق): (مجموعه رسالهها، مقالات و مقدمههای آثار علامه بلاغی) فارسی-عربی
بهاهتمام:
علیاکبر زمانینژاد
، تهيه كننده:
کنگره بینالمللی علامه بلاغی
،
کتاب: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1387
نکات بلاغی در تفسیر طبری
نویسنده:
محسن علینقیان
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1379 شماره 0