چکیده:
امام علی7 در نهج البلاغه با به کار گیری بهترین شیوه‌های بلاغت، مانند آرایه‌های بیانی (تشبیه، استعاره و کنایه) و بخش نخست موسیقی درونی کلام؛ یعنی صنایع لفظی و معنوی بدیعی، زیبایی خاصی را در بیان مقاصد خود پدید آورده است. این جستار مرتبط با بخش دوم موسیقی درونی کلام است و به بحث معنا شناسی آوا در گسترۀ شناسایی و بررسی انواع مصوت و حروف و واژه در این خطبه می پردازد.تصویرپردازی شیوه‌ای است که نویسنده یا گوینده با استفاده از آن، مفاهیم ذهنی مورد نظر را به مخاطب منتقل می‌سازد و مانند تابلویی آن‌ها را دربرابر ذهن او مجسم می‌کند. این روش بیانی به فراوانی در نهج البلاغه کاربرد دارد. دقت و ظرافت در گزینش حروف و واژگان، اصوات و ریتم آن‌ها معنایی زیبا در کلام پدید می‌آورد. با توجه به آن‌چه گذشت، پژوهش حاضر بخش اول از موسیقی درونی (معنا شناسی آوا) و روش‌های به کارگیری حروف و واژگان در خطبۀ شقشقیه را که از خطبه‌های مشهور نهج البلاغه به شمار می‌رود و دربر دارندۀ مضامین سیاسی، اخلاقی، تاریخی و اعتقادی برجسته است، بررسی و واکاوی می‌نماید تا با روشن ساختن ذهن مخاطب خود گوشه‌ا­ی از زیبایی‌های نهج البلاغه را از این منظر به تصویر بکشد. برآیند مقاله حکایت از آن دارد که در نهج البلاغه ارتباط و انسجام آوا‌ها با معانی به طور دقیق و به صورت منسجم قابل مشاهده می‌باشد و مجموعۀ اصوات و حروف و واژگان با معانی خود از تناسب و هماهنگی کامل برخوردار هستند.

دانــلود