امحای بت‌پرستی و بازآفرینی غرور قومی عرب؛ جستاری در تاریخ‌نگاری هشام کلبی بر پایۀ کتاب الأصنام

مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1395 شماره 3 - پاییز 95 - مسلسل 67
چکیده:
تاریخ‌نگاری هشام کلبی (204ﻫ.ق.)، به‌ویژه در کتاب الأصنام به‌عنوان مسیری برای فهم تاریخ‌نگاری اسلامی در سده‌های نخستین اسلامی، همچنان شایسته بازخوانی است. این نوشتار، با رویکرد معناکاوی کتاب الأصنام و تحلیل گفت‌وگوی متن با نویسنده و نیز تحلیل بافت‌ اندیشه‌ای‌ و فرهنگی زمانۀ متن، در پی یافتن پاسخ این پرسش است که چرا کلبی در آغاز قرن سوم هجری به تولید چنین متنی در مورد بت‌های عرب جاهلی دست یازید؟ یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که ابن‌کلبی متأثر از ضرورت احساس نیاز قومیّت عرب به هویت‌سازی و نیز به چالش کشیده‌شدن اصول عقاید اسلام به دستِ دیگر ادیان، به‌ویژه مسیحیان در سال‌های نخست سده سوم، کتاب الأصنام را نگاشت. او در این کتاب، ضمن بازنمایی تاریخ بت‌های عرب و بت‌پرستی آنها، به تثبیت حقانیّت الهیِ مفاهیم اسلامی و دفاع از نبوت و تبیین نقش بزرگ و تاریخی حضرت محمد(ص) در امحای بت‌پرستی در مقایسه با انبیای دیگر پرداخت و بر این اساس، یک هویت عربی ـ اسلامی غرورآفرین برای قوم عرب پدید آورد.

نقدی بر کتاب تاریخ ادبیات عرب

مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1377 شماره 52

مروری بر کتاب آیه تطهیر در آیینه شعر عرب

مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1393 شماره 145

زیان و فریب در فقه (قاعده غرور)

مقاله نشریه: جستار » سال 1387 19 (ویژه قواعد فقه 1)

گفت ‏و گو بر پایه ایمان

مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1381 شماره 32

سقیفه در تاریخ‌نگاری بلاذری با تأکید بر أنساب الأشراف

مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1400 شماره 3 - پاییز 1400 - مسلسل 87

درآمدى بر مسأله حقوق زنان در جهان عرب

نویسنده: حسین عباسی ،
مقاله نشریه: حوزه » سال 1391 شماره 164-163

خاندان رازی و تحول تاریخ‌نگاری در آندلس

مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1397 زمستان 96 مسلسل72

شکاف های قومی و مذهبی در افغانستان و تأثیر آن بر جنگ داخلی (75-1371)

نویسنده: عبدالقیوم سجادی ، استاد راهنما: چنگیز پهلوان ، استاد مشاور 1: داود فیرحی ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397