اخلاق دینی: خودسرانه یا ضابطهمند
نویسنده:
جواد دانش
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1391 شماره 68
چکیده:
از مهمترین اشکالات وارد بر وابستگی مفهومی -و به ویژه ثبوتیِ-اوصاف اخلاقی به دین، بیقاعدگی اراده و افعال ارادی خداوند و درنتیجه، خودسرانگی اخلاق برآمده از آن بوده است. بر اساس این نقد، اراده و کراهت خداوند یا امر و نهی او بیهیچ ضابطه و معیاری میتواند مفاهیم اخلاقیای چون خوب و بد را شکل داده یا دستکم در اتصاف افعال انسانی به این محمولات تاثیر گذارد. اما برخی فیلسوفان و متکلمان - جدا از دیگر نقدهای وارد بر این دو تقریر از اخلاق دینی -کوشیدهاند تا با ضمیمهکردن و افزودن قیدهایی به خداوند، استناد به تناقض منطقی افعال قبیح، توجه و تأکید بر ویژگیهایی چون بساطت خداوند و... به حل این مشکل همت گمارند که این پاسخها اصولاً ناتوان از حل این مسئله بودهاند مگر آنکه مُراد حقیقی خداوند و موضوعات ثابت قضایای اخلاقی را ملحوظ در نظر آوریم.
از مهمترین اشکالات وارد بر وابستگی مفهومی -و به ویژه ثبوتیِ-اوصاف اخلاقی به دین، بیقاعدگی اراده و افعال ارادی خداوند و درنتیجه، خودسرانگی اخلاق برآمده از آن بوده است. بر اساس این نقد، اراده و کراهت خداوند یا امر و نهی او بیهیچ ضابطه و معیاری میتواند مفاهیم اخلاقیای چون خوب و بد را شکل داده یا دستکم در اتصاف افعال انسانی به این محمولات تاثیر گذارد. اما برخی فیلسوفان و متکلمان - جدا از دیگر نقدهای وارد بر این دو تقریر از اخلاق دینی -کوشیدهاند تا با ضمیمهکردن و افزودن قیدهایی به خداوند، استناد به تناقض منطقی افعال قبیح، توجه و تأکید بر ویژگیهایی چون بساطت خداوند و... به حل این مشکل همت گمارند که این پاسخها اصولاً ناتوان از حل این مسئله بودهاند مگر آنکه مُراد حقیقی خداوند و موضوعات ثابت قضایای اخلاقی را ملحوظ در نظر آوریم.
اخلاق دینی: خودسرانه یا ضابطهمند
3/20/2012 12:00:00 AM
اخلاق دینی و اخلاق سکولار
نویسندگان:
جعفر شانظری
،
شیرین عبداللهی
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1391 شماره 27
حکومت دینى یا حکومت فقهى؟
نویسنده:
مدرس سید موسى میر
،
مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1389 شماره 183
حکومت دینى یا حکومت فقهى؟
نویسنده:
مدرس سید موسى میر
،
مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1389 شماره 182
راه هموار اخلاق دینی
نویسنده:
اصغر هادی
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1391 شماره 30
راه هموار اخلاق دینی
نویسنده:
اصغر هادی
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1391 (پياپي 30)، زمستان 1391 شماره8
ارزش یا ارزشهای بنیادین در اخلاق
نویسنده:
سید موسی صدر
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1391 شماره 69
اطلاق یا نسبیت اخلاق از نگاه مفسّران
نویسنده:
محمد بهرامی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1377 13-14