تحلیلی بر جایگاه صور قبیحه خیال در نظام معرفتی ابن‌سینا و شیخ اشراق

مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1398 پاییز 98 _ مسلسل 41
چکیده:
گاه انسان به وسیله خیال خود، صورت‌ها و هیئت‌های جدیدی را از واقعیت‌های محسوس می‌سازد که این هیئت‌ها و صور خیالی، معطوف به صورت‌های حسی‌اند و رجوع به عالم حس رجوع دارند؛ گاهی نیز صور خیالی، انعکاس صورت‌های عالم قدس در نفس مطمئنه آدمی استهستند؛ اما بعضی از صور خیالی که صور قبیحه و ظلمانی خیال خوانده می‌شوند، نه متصل به مبانی طبیعی‌اند و نه متصل به مبانی قدسی؛ چراکه عالم طبیعت، عالم زیبایی طبیعی زمینی، و عالم قدس، عالم زیبایی ملکوتی است. ازاین‌رو، صور خیالِ مورد توجه فیلسوفان در مباحث هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی، اعم از صور حسنه و قبیحه‌ است. ابن‌سینا و شیخ اشراق در دیدگاهی مشترک، بعضی از صور قبیحه خیال را غیرواقعی و ناشی از تشویش خیال می‌دانند و در دیدگاهی متفاوت، ابن‌سینا بعضی از آن صور را به واسطه عالم قدس، و شیخ اشراق، آن صور را با عناوینی از قبیل هیولا، غول، صور ظلمانی، جن و شیطان به واسطه عالم مثال مطلق و مقیّد تبیین می‌کنند. در این نوشتار در کنار بیان دیدگاه این دو فیلسوف، به تبیین و بررسی جایگاه و وجه تحقق صور قبیحه خیال، و نیز پیامدها و نکات لازم در این زمینه خواهیم پرداخت.

نقش خیال در خلق اثر هنری با تأکید بر آرای شیخ اشراق

نویسنده: زهرا رضائیان جوزم ، استاد راهنما: سیدمحمدحسین نواب ، استاد مشاور 1: پهلوانیان ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]

جایگاه قوۀ خیال در نظام فلسفی صدرالمتألهین

مقاله نشریه: فرهنگ پژوهش » سال 1388 شماره 4 - پاییز 1388

تجلی صور خیال در صحیفه سجادیه، زیباترین اثر دعایی شیعه

مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1391 شماره 2

اصناف و آثار انوار تابان بر اخوان تجرید در اندیشه شیخ اشراق

مقاله نشریه: حکمت عرفانی » سال 1396 (پياپي 12)، بهار و تابستان 1396 شماره1

مفهوم نبی و جایگاه آن در فلسفه سیاسی ابن‌سینا

نویسنده: طیبه محمدی کیا ،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1386 شماره سی و هفت - بهار 86

کارکردهای خیال متصل در نظام فلسفی صدرالمتألهین

نویسنده: فرشته سادات یاسینی ، استاد راهنما: محمدجعفر علمی ، استاد مشاور 1: محمدمهدی گرجیان ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1388 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]

عقلانیت وحیانی در نظام معرفتی قرآن کریم

ارائه دهنده: کریم خان محمدی ،
کرسی و نشست: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی » مرکز همکاری‌های علمی و بین‌الملل » نشست علمی - 1392
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397