چکیده:
شبهه اثرپذیری قرآن از تورات و انجیل سابقه دیرینه دارد، ولی در دو سده اخیر(سده نوزدهم و بیستم) که مطالعات قرآنی شرق‌شناسان گسترده‌تر شده،‌ این شبهه در آثار فراوانی مطرح شده و حتی آثار پرشماری از مستشرقان فقط به اقتباس قرآن از تورات و انجیل اختصاص یافته‌اند. دایر‌ة‌المعارف قرآن لیدن‌(EQ) که مهم‌ترین اثر قرآن‌پژوهی در هزاره سوم و دوران معاصر است، در مقایسه با دیگر آثار خاورشناسان در این موضوع نسبتاً عملکرد مثبتی دارد و در هیچ مقاله‌ای به اقتباس قرآن از تورات و انجیل تصریح نکرده است و فقط به شباهت‌‌های محتوایی قرآن با آنها در برخی مقالات اشاره و بدون هیچ‌گونه پیش‌داوری از آن عبور کرده است. این پژوهش با توجه به مقالات دایر‌ة‌المعارف قرآن لیدن‌(EQ) به‌روش توصیفی - تحلیلی و کشفی صورت گرفته است. خاورشناسانی که به این موضوع دامن زده‌اند با پیش‌فرض بشری‌بودن به سراغ قرآن رفته‌اند؛ زیرا امی‌بودن رسول خدا9 و عدم ارتباط آن حضرت با اهل کتاب در مکه و مدینه و نیز تخطئه بسیاری از باور‌ها و رفتار اهل کتاب در قرآن را نادیده گرفته و بر منشأبودن کتاب مقدس اصرار کرده‌اند. مقالات EQ در مقایسه با آثار دیگر خاورشناسان پیشین از لحن ملایم و نرمی برخوردار است و دست‌اندرکاران آن کوشیده‌اند که از ابراز مواضع صریح علیه وحیانیت قرآن بپرهیزند و وجهه علمی و بی‌طرفی در مقالات را تقویت کنند، ولی به نظر می‌رسد این تفاوت رویکرد مبنایی و اساسی نباشد، بلکه روشی برای اثرگذاری بیشتر بر مخاطبان خود، به‌ویژه مخاطبان مسلمان است.

دانــلود