چکیده:
پژوهش حاضر براي پاسخ به اين سئوال اصلي شكل گرفت كه سازوكارهاي مقابله با چالشهاي سياسي - فرهنگي در جمهوري اسلامي ايران با تکيه بر سيره امام عليه عليه السلام چيست ؟ فرضيه ارائه شده عبارت از اين كه : مقابله با چالشهاي سياسي - فرهنگي درجمهوري اسلامي ايران با تكيه بر سيره امام علي عليه السلام نيازمند سازوكارهاي فرهنگي (جامعه پذيري) ، سياسي ( استخدام سياسي) ، اجتماعي (كنترل اجتماعي) است تا با استفاده از آنها نظام بر چالشهاي موجود تفوق يابد چنانچه در سيره امام علي نيز همين سازوکارها در برابر چالشها بکار رفته است . در اين نوشتار با بهره گيري از چارچوب ساختارگراي كاركردي (رويكرد سيستمي) سعي شده است ا ز طريق سازوكارهاي فوق الذكر ، سازوکار مقابله با چالشهاي سياسي - فرهنگي استخراج گردد . با نگاهي به سيره امام علي عليه السلام درمي يابيم که آن حضرت از سازوکارهاي سياسي ، اجتماعي و فرهنگي براي مقابله با چالشهاي حکومت اسلامي استفاده کرده است . اهتمام به پرورش ديني مردم ، نصب کارگزاران صالح و عزل عناصر ناصالح از مسند قدرت و نظارت و کنترل در تمامي ابعاد از جمله سازوکارهاي امام علي عليه السلام بوده است . لازمه انطباق پذيري وحفظ الگوي اصيل ايراني - اسلامي بهره گيري از سازوكار جامعه پذيري است. جايگاه تربيت اسلامي درحوزهاي مختلف جامعه به ويژه سياسي در نظام اسلامي مبتني بر آموزه هاي دين ي ظرفيت لازم را جهت ارائه سازوكارهاي جامعه پذيري ، ايجاد مي نمايد . توجه به فرآيند جامعه پذيري با انت ق ال ارزشها و هنجارهاي فرهنگ سياسي خودي به وسيله نهادهاي جامعه پذيري چون خانواده ، گروه همسالان ، نظام آموزش مدارس ، دانشگاه ها حوزه هاي علميه و وسايل ارتباط جمعي ، احزاب ، زمينه ساز نهادينه شدن باورهاي فرهنگ اسلامي ايراني در شهروندان جامعه است. هر سيستم سياس ي براي تضمين بقاء و تداوم كاركرد خود نيازمند به سازوكاري است كه از طريق آن سيستم مديريت شود . اين موضوع بر اساس تجارب زندگي مدني از طريق سازوكارهاي مانند ؛ بيعت در دو ر ه امام علي عليه السلام و به شكل امروزي انتخابات و رويكرد نمايندگي حاصل مي گردد . گردش نخبگان يا به تعيبر پارسونز استخدام سياسي از ويژگيهاي برجسته نظامهاي مردم سالار مي باشد . اين سازوكار كه در مرحله ورودي نظام سياسي قرار دارد ، هم به تطبيق پذيري نظام با محيط پيراموني كمك مي كند هم از استعدادهاي محيط به عنوان منبع بهره مي برد . براي تداوم پروسه ثب ات در سيستم و پييشگيري از ناكارآمدي نظام ، سازوكار كنترل اجتماعي طراح ي گرديده است اين سازوكار در نظامهاي مختلف با رويكردهاي متفاوتي اجرا مي گردد با عنايت به فرهنگ سياسي - مذهبي جامعه ايران مي توان سازوكار كنترل را با تعبيه نهادهاي نظارت و بازرسي در حوزه حكومت و رويكرد امر به معروف و نهي از منكر در سطح اجتماعي به مرحله اجرا گذارد ، ايجاد شبكه روابط اجتماعي سياسي مانند شكل گيري احزاب قدرتمند و گسترش نهادهاي ديني مي تواند در ساماندهي نظام كنترل اجتماعي موثر باشد .

دانــلود