زیبایی در حکمت متعالیه
نویسنده:
مهدی پرویزی
، استاد راهنما:
غلامرضا اعوانی
، استاد مشاور 1:
محمدمهدی گرجیان
، استاد مشاور 2:
سیدرضی موسوی گیلانی
،
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1388 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
چکیده:
مبانی فلسفی نقش زیرساختی در علوم ایفا می کنند و آموزه های خاص هر مکتب فلسفی، مایه ی تشخیص علوم، به هویتی خاص و ممتاز، نسبت به علوم نشات گرفته از اصول سایر مکاتب فلسفی، می گردد. زیبایی شناسی نیز از این امر مستثنی نبوده و هر چند که تا کنون در فرهنگ اسلامی و مکاتب فلسفی آن به صورت مدون تالیف و به رشتهی تحریر در نیامده اما) می تواند در دستگاه فلسفی حکمت متعالیه به صورتی کاملا (متمایز، از آنچه اکنون با همین عنوان، در دیگر فرهنگ ها و مکاتب بشری رایج است) نظاممند، سامان یافته و سربرآورد. در همین راستا، تبیین چیستی زیبایی و حقیقتش، نیازمند، تمسک به کلیدی ترین نظریه های حکمت متعالیه پیرامون وجود، هم چون اصالت، وحدت، تشکیک، بساطت و.... است. از این رهگذر واقعیت زیبایی تنزل هر حقیقت، و ظهور و نمود عینی آن می گردد. این ظهور منحصر در عالم ماده و مجرد امور ذهنی (مانند خیالات) نیست بلکه هر آنچه عین هستی یا بهرهمند از واقعیت یگانه ی آن باشد به دلیل موجوددیت، بر ذات خویش و ی غیر، نمودی عینی که موجب ابتهاج است دارد. دیدگاه خاص حکیم شیراز در توضیح کیفیت ادراک و مراتب این تجلی باعث می شود، بر خلاف ایده های رایج در توجیه ادراک زیبایی) ادراک زیبایی محدود به حس (استتیک) و صرفا در نتیجهی رویارویی با امور مادی ظلمانی نبوده و به واسطهی تمایز بین موجودات مراتب مختلف وجود، و کیفیت برقراری ارتباط با آنها حضورشان نزد مدرک، انحنا ادراک زیبایی، با کیفیات خاصه ای صورت گیرد که در تمام مراتب و نحوه های مختلف ادراک زیبایی، زیبایی، خود یا صورتش نزد مدرک حاضر و به درک حضوری، شهود می شود. از آنجا که برای هر واقعیت، تجلیات و آثاری با عنوان لوازم وجودی، رخ می نماید؛ زیبایی و ادراکش نیز (با توجه به قرائت جدیدی که از آناان ارائه می گردد) مصاحب با لوازمی از قبیل سعادت و ابتهاج، ادراک امر زیبا، حرکت جوهری در مدرک و وصول و اتحادش با زیبایی و نهایتا زیبا شدن مدرک خواهند بود. کلید واژهها: زیبایی شناسی،زیبایی، تجلی، ادرا زیبایی، حکمت متعالیه، صدر المتالهین.
مبانی فلسفی نقش زیرساختی در علوم ایفا می کنند و آموزه های خاص هر مکتب فلسفی، مایه ی تشخیص علوم، به هویتی خاص و ممتاز، نسبت به علوم نشات گرفته از اصول سایر مکاتب فلسفی، می گردد. زیبایی شناسی نیز از این امر مستثنی نبوده و هر چند که تا کنون در فرهنگ اسلامی و مکاتب فلسفی آن به صورت مدون تالیف و به رشتهی تحریر در نیامده اما) می تواند در دستگاه فلسفی حکمت متعالیه به صورتی کاملا (متمایز، از آنچه اکنون با همین عنوان، در دیگر فرهنگ ها و مکاتب بشری رایج است) نظاممند، سامان یافته و سربرآورد. در همین راستا، تبیین چیستی زیبایی و حقیقتش، نیازمند، تمسک به کلیدی ترین نظریه های حکمت متعالیه پیرامون وجود، هم چون اصالت، وحدت، تشکیک، بساطت و.... است. از این رهگذر واقعیت زیبایی تنزل هر حقیقت، و ظهور و نمود عینی آن می گردد. این ظهور منحصر در عالم ماده و مجرد امور ذهنی (مانند خیالات) نیست بلکه هر آنچه عین هستی یا بهرهمند از واقعیت یگانه ی آن باشد به دلیل موجوددیت، بر ذات خویش و ی غیر، نمودی عینی که موجب ابتهاج است دارد. دیدگاه خاص حکیم شیراز در توضیح کیفیت ادراک و مراتب این تجلی باعث می شود، بر خلاف ایده های رایج در توجیه ادراک زیبایی) ادراک زیبایی محدود به حس (استتیک) و صرفا در نتیجهی رویارویی با امور مادی ظلمانی نبوده و به واسطهی تمایز بین موجودات مراتب مختلف وجود، و کیفیت برقراری ارتباط با آنها حضورشان نزد مدرک، انحنا ادراک زیبایی، با کیفیات خاصه ای صورت گیرد که در تمام مراتب و نحوه های مختلف ادراک زیبایی، زیبایی، خود یا صورتش نزد مدرک حاضر و به درک حضوری، شهود می شود. از آنجا که برای هر واقعیت، تجلیات و آثاری با عنوان لوازم وجودی، رخ می نماید؛ زیبایی و ادراکش نیز (با توجه به قرائت جدیدی که از آناان ارائه می گردد) مصاحب با لوازمی از قبیل سعادت و ابتهاج، ادراک امر زیبا، حرکت جوهری در مدرک و وصول و اتحادش با زیبایی و نهایتا زیبا شدن مدرک خواهند بود. کلید واژهها: زیبایی شناسی،زیبایی، تجلی، ادرا زیبایی، حکمت متعالیه، صدر المتالهین.
زیبایی در حکمت متعالیه
3/21/2009 12:00:00 AM
نسبت حکمت و شریعت در حکمت متعالیه
نویسنده:
مرتضی یوسفی راد
،
مقاله نشریه: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی » سال 1387 (پياپي 39)، پاييز 1387 شماره3
حكمت سياسي متعاليه
نویسنده:
شريف لك زايي
،
طرح پژوهشی: قرارداد هاي اعضاي هيئت علمي ومحققين رسمي » از تاریخ: 1395/05/24 تا تاریخ: 1396/11/30
حیثیت تقییدی در حکمت متعالیه
نویسنده:
علی افضلی
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1388 پاییز 88 - مسلسل 1
جایگاه سیاست در حکمت متعالیه
نویسنده:
نجف لک زایی
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1378 (پياپي 6)، پاييز 1378 شماره2
جایگاه سیاست در حکمت متعالیه
نویسنده:
نجف لک زایی
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1378 سال دوم - شماره ششم - پاییز 78